کنفرانس بین المللی آینده جهان اسلام در افق ۱۴۱۴
بازدیدها: 166
جهان اسلام، مشتمل بر ۵۷ کشور مسلمان، ظرفیتی بی‌نظیر از توانمندی‌ها و پتانسیل‌های انسانی و طبیعی است که در حال حاضر با جمعیتی بیش از ۶/۱ میلیارد نفر، حدود ۲۳ درصد جمعیت جهان و با گستره‌ای به وسعت بیش از ۳۱ میلیون کیلومتر مربع، حدود ۲۲ درصد از مساحت خشکی‌های زمین را در بر می‌گیرد.
نتایج بررسی مراکز تحقیقاتی معتبر جهان نشان می‌دهد که مسلمانان با داشتن جوان‌ترین جمعیت دنیا، سریع‌ترین رشد را در میان گروه‌های جمعیتی دینی جهان دارند و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۵۰ میلادی با رشدی کم نظیر، از ۶/۱ میلیارد نفر فعلی به حدود ۷۶/۲ میلیارد نفر یعنی ۳۰ درصد از کل جمعیت جهان برسند.
جغرافیای بی‌نظیر جهان اسلام، به شکل مستطیلی از کرانه‌های اقیانوس اطلس و شمال آفریقا تا آسیای میانه، جنوب غربی آسیا، بخش بزرگی از هند، بنگلادش و کشورهای جنوب شرق آسیا و در حقیقت بخش عمده‌ای از قاره‌های آسیا، آفریقا و نیز بخشی از اروپا را شامل می‌شود. مساحت جهان اسلام حدود سه برابر قاره اروپا و نزدیک به چهار برابر وسعت قاره اقیانوسیه است.
این گستره مناسب جغرافیایی، موقعیت ویژه ژئوپلیتیک و ژئو‌استراتژیک را به کشورهای حوزه جهان اسلام بخشیده است، به‌طوری که مهمترین گذرگاه‌های عبور اجباری جهان مانند تنگه‌های هرمز، باب المندب، مالاکا، بسفر، داردانل و کانال سوئز همگی در جغرافیای کشورهای اسلامی هستند. خواستگاه اصلی اسلام و محل کنونی قرار گرفتن بخش اعظمی از جمعیت مسلمانان جهان یعنی منطقه غرب آسیا نیز از مهمترین مناطق ژئوپلیتیکی جهان است که نه تنها محل تلاقی سه قاره از لحاظ جغرافیایی و محل تلاقی سه دین بزرگ یعنی اسلام، مسیحیت و یهودیت است، بلکه از غنی‌ترین ذخایر انرژی در مقیاس جهانی برخوردار است.
غنای منابع نفت و گاز در این منطقه چنان است که از مجموع ده کشور برتر از لحاظ ذخایر نفت دنیا، هفت کشور این لیست جزو کشورهای اسلامی هستند که چیزی حدود ۷۵ درصد از کل ذخیره نفت جهان و نیز حدود ۵۷ درصد ذخایر شناخته شده گاز جهان را تشکیل می‌دهند. وجود این منابع عمده انرژی در مقیاس جهانی از پتانسیل‌های قدرتمند ژئواکونومیکی جهان اسلام است.
علاوه‌بر موقعیت برجسته ژئوپلیتیکی و ژئو اکونومیک، مشترکات مهم وگسترده دینی مانند اعتقاد به یک خدا، یک کتاب آسمانی، یک پیامبر، یک قبله‌گاه، و نیز آداب عبادی مشترک مانند نماز، روزه، حج و… و همچنین قرابت‌ها و ارتباطات تاریخی و تمدنی، موقعیت ژئوکالچر بی‌نظیری را به جهان اسلام بخشیده است.
بنابرین با نگاهی راهبردی و جامع‌نگر، می‌توان دریافت که جهان اسلام پتانسیل قابل‌توجهی از مولفه‌های تشکیل یک بلوک قدرت جدید را در جهان داراست.
برخورداری از جمعیت رو به رشد جوان، مشترکات فرهنگی، بافت تمدنی، کلیت جغرافیایی منسجم، منابع چشمگیر خدادادی، همخوانی قابلیت‌های ژئوپلیتیک و ژئو اکونومیک، مهیا بودن زیر ساخت‌های تبادلی منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای، فراهم آمدن بسترهای ارتباطی نوین و تعامل فزاینده و هم‌افزا، قرار گرفتن در کانون تحولات موثر بر روندهای جهانی و نیاز فطری جوامع اسلامی، ظرفیتی ممتاز و بی‌نظیر برای تبدیل شدن به بلوک قدرت جهانی در افق ۱۴۴۰ شمسی است.
ممکن است تصور تولد چنین بلوک قدرتی در حال حاضر دور از ذهن به نظر برسد؛ زیرا در حال حاضر چهره فعلی و تصویر آینده جهان اسلام مورد تخریب و تضعیف قرار گرفته است. از یک سو در درون جامعه اسلامی عدم آگاهی نسبت به ظرفیت‌های موجود و قابلیت‌های آینده‌ساز، موجب ناآگاهی و اهمال در حرکت به سمت بالفعل نمودن پتانسیل‌ها گشته است. از سوی دیگر تعصبات کور و اختلافات دینی، مذهبی، قومی و سرزمینی و نیز جمود فکری و دنیا‌طلبی برخی از حاکمان کشورهای اسلامی نیز چهره‌ای نامطلوب از روابط کشورهای اسلامی را نشان می‌دهد.
منفعت طلبی قدرتهای استعماری، دخالت‌های نامشروع و سیاست‌های خصمانه آنها در قبال کشورهای اسلامی موجب بروز بحران‌های متعدد و بی‌ثباتی در جهان اسلام شده است و بازنمایی جنایت‌های افراط‌گرایان و تروریست‌های ساخته سازمان‌های اطلاعاتی برخی از کشورهای غربی به عنوان نماد اسلام در بنگاه‌های رسانه‌ای و تبلیغی غرب، چهره‌ای خشن و خوفناک را از اسلام برای بخش اعظمی از افکار عمومی جهانیان آفریده است.
برآیند این عوامل داخلی و خارجی، موجب عقب ماندگی و عدم توسعه یافتگی و محدود ماندن کشورهای اسلامی به مرزهای ساختگی “دولت- ملت” و غفلت از حرکت به سوی مفهوم “امت اسلامی” یا “امت واحده” شده است.
با این همه باید توجه داشت که وجود مشکلات داخلی و خارجی، دلیلی بر عدم امکان همگرایی و یا به حداقل رساندن اختلافات در سطوح استراتژیک نیست. البته درک و تبیین این موضوع و یافتن راهکارهای عملی، نیاز به همفکری اندیشمندان و متفکران و نخبگان جهان اسلام دارد.
رفاه، توسعه و همگرایی جهان اسلام نیازمند آگاهی بخشی وسیع به ملت‌ها و نخبگان حاکم نسبت به نقاط قوت و ضعف، چالشها و فرصت‌های جهان اسلام و نیز مطالعه نظام‌مند آینده است.
به دلیل اهمیت موضوع، تا کنون کتب، مقالات و تحقیقات زیادی انجام شده و نیز همایشهای متعددی برگزار شده است. اما نقطه اشتراک اکثر این مطالعات، پسینی بودن و فقدان رویکرد آینده پژوهانه است. دینامیک پیچیده منطقه و خلاء وجود تصویری دقیق بر پایه ی مطالعات روشمند از آینده های محتمل و مطلوب پیش رو، تصمیم‌سازی و تدوین استراتژی برای آینده را با مشکل مواجه نموده و هزینه تصمیمات کلان را افزایش داده است. جمهوری اسلامی ایران بعنوان قدرت منطقه ای که بطور فعالانه در تحولات منطقه حضور داشته و مدام در حال تاثیرگذاری و تاثیرپذیری از این تحولات است، لاجرم نیازمند شناخت تحولات حال و آینده، و تدوین استراتژی برای آینده‌های محتمل و ریل گذاری برای آینده مطلوب است. برای دستیابی به این مهم،همایش “آینده جهان اسلام در افق ۱۴۱۴ ش” به همت موسسه آینده پژوهی جهان اسلام و با همکاری دانشگاه تهران برگزار خواهد شد. انجمن علمی مطالعات صلح ایران نیز از جمله مشارکت کنندگان این کنفرانس است.
اهداف کنفرانس
– شناخت دقیق و عالمانه تحولات حال و آینده جهان اسلام و نسبت جمهوری اسلامی ایران با این تحولات
– زمینه‌سازی برای تدوین استراتژی جهت مواجهه فعال با تحولات آینده و ریل‌گذاری برای آینده مطلوب کشور
– فراهم سازی زمینه ارتباط اساتید، پژوهشگران و دانشجویان دغدغه مند در حوزه جهان اسلام با یکدیگر و ایجاد شبکه نخبگانی
– ایجاد فضا و فرصت لازم برای مطرح شدن ایده های نو و عملی برای حل مشکلات و حمایت از آنها
– تولید ادبیات علمی در زمینه آینده پژوهی با محوریت مسائل جهان اسلام و جمهوری اسلامی ایران
محورهای کنفرانس
الف)آینده سیاست و امنیت در جهان اسلام
– حکمرانی و سیاستگزاری در جهان اسلام
– جریان های فکری، گروه‌ها و احزاب سیاسی در جهان اسلام
– همگرایی و واگرایی در جهان اسلام: فرصتها و چالشها، چشم انداز آینده
– تحولات ژئوپلیتیکی در جهان اسلام
– سازمان های بین المللی و ساز و کارهای چندجانبه گرایی در جهان اسلام
– دیپلماسی عمومی و قدرت نرم در جهان اسلام
– عوامل موثر بر تحولات جهان اسلام: قدرتهای فرامنطقه ای و ساختار نظام بین الملل
– قابلیتها و هزینه‌های نظامی در جهان اسلام
– امنیت و جنگهای آینده(جنگ سایبری و…)
-روابط امنیتی کشورهای اسلامی و سازوکارهای امنیت در جهان اسلام
-اسلام سیاسی و آینده جهان اسلام
– قدرتهای منطقه ای و آینده جهان اسلام
– آینده پژوهی تعاملات سیاسی- امنیتی ایران با کشورهای اسلامی و جایگاه ایران در آینده جهان اسلام
ب)آینده اقتصاد در جهان اسلام
-بانکداری اسلامی و آینده جهان اسلام
اقتصاد سیاسی کشورهای اسلامی و روابط شمال و جنوب
– اقتصاد حلال و سبک زندگی اسلامی
– اقتصاد تروریسم و گروه های تروریستی
– اقتصاد انرژی در جهان اسلام
– شفافیت اقتصادی و فساد
– اقتصاد گردشگری در جهان اسلام
– سیستم حمل و نقل در کشوهای اسلامی
– همکاری های اقتصادی در جهان اسلام: فرصت ها و چالشها
– آینده پژوهی تعاملات اقتصادی ایران با کشورهای اسلامی و جایگاه ایران در آینده جهان اسلام
ج)آینده تحولات اجتماعی در جهان اسلام
– مد و سبک زندگی اسلامی
-مهاجرت و پناهندگی در جهان اسلام
-نقش زنان در روند توسعه در کشورهای اسلامی
-نقش نخبگان و طبقه متوسط در تحولات اجتماعی جهان اسلام
– شهرنشینی و توسعه در جهان اسلام
-نابرابری و عدالت اجتماعی در کشوهای اسلامی
-رسانه های نوین و ارتباطات در جهان اسلام
– آینده پژوهی تعاملات اجتماعی ایران با کشورهای اسلامی و جایگاه ایران در آینده جهان اسلام
د) آینده ی علم و فناوری در جهان اسلام
– فناوری اطلاعات در جهان اسلام
– صنعت و تکنولوژی در جهان اسلام
– مرزهای دانش و آینده جهان اسلام (فضایی، نانوتکنولوژی، بیو تکنولوژی، علوم شناختی و …)
– آینده پژوهی تعاملات علمی ایران با کشورهای اسلامی و جایگاه ایران در آینده جهان اسلام
ه) آینده محیط زیست در جهان اسلام
– امنیت زیست محیطی در جهان اسلام
– تغییرات آب و هوایی (اقلیمی) در جهان اسلام
– هیدروپلیتیک و بحران آب در جهان اسلام
– آلودگی هوا در کشورهای اسلامی
– بهداشت و سلامت در جهان اسلام
– امنیت غذایی در جهان اسلام
– آینده پژوهی تعاملات زیست محیطی ایران با کشورهای اسلامی و جایگاه ایران در آینده جهان اسلام
و) آینده تمدن، فرهنگ و ارزشها در جهان اسلام
– آموزش و پرورش در جهان اسلام
– ژئوکالچر و همگرایی فرهنگی در جهان اسلام
– افراط گرایی دینی در جهان اسلام
– هویت و قومیت در جهان اسلام
– تمدن نوین اسلامی و آینده جهان اسلام
– نسبت انقلاب اسلامی ایران و نظام بین الملل
-آینده جایگاه ایران و جهان اسلام در هندسه قدرت جهانی
– آینده پژوهی تعاملات فرهنگی ایران با کشورهای اسلامی و جایگاه تمدنی ایران در آینده جهان اسلام
تقویم کنفرانس
| ۱۳۹۷-۰۸-۲۹ | |||
| ۱۳۹۷-۰۸-۳۰ | |||
| ۱۳۹۷-۰۹-۰۱ | |||
| ۱۳۹۷-۱۲-۲۰ | |||
| آغاز ثبت نام برای شرکت در کنفرانس | ۱۳۹۸-۰۱-۲۴ | ||
| آخرین مهلت ثبت نام برای شرکت در کنفرانس | ۱۳۹۸-۰۲-۰۶ | ||
| مسابقه | |||
| یک مسئله-یک راه حل | |||
| تاریخ پایان ارسال اصل آثار | ۱۳۹۷-۱۲-۱۵ | ||
| تاریخ اعلام نتیجه بررسی اصل آثار | ۱۳۹۸-۰۱-۱۵ | ||
| ۱۳۹۸-۰۲-۰۸ | ۰۹:۰۰ | ||
| ۱۳۹۸-۰۲-۰۹ | ۱۷:۰۰ | ||
وبسایت کنفرانس
https://fiw.ut.ac.ir
