«آئین گرامیداشت روز جهانی صلح»
بازدیدها: 70
«آئین گرامیداشت روز جهانی صلح»
آئین گرامیداشت روز جهانی صلح در روز شنبه ۳۰ شهریور ماه، از ساعت ۱۷ تا ۱۹در موزهانقلاب اسلامی و دفاع مقدس، توسط کمیسیون ملی یونسکو، موزه صلح تهران، موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، مرکز اطلاعات سازمان ملل متحد در تهران، کمیته ملی موزه‌های ایران(ایکوم) و انجمن علمی مطالعات صلح ایران برگزار شد.
در این مراسم پس از قرائت قرآن و پخش سرود جمهوری اسلامی ایران، ابتدا دکتر علی‌اصغر جعفری مدیر موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس ضمن خوش‌آمدگویی اظهار داشت: در آستانه‌ی هفته‌ی دفاع مقدس هستیم و ۸ سال ایستادیم و مقاومت کردیم. در تاریخ ثابت کردیم جنگ طلب نیستیم و هیچ تهاجمی از سوی ما به طرف همسایگان اتفاق نیفتاده است.
پس از ایشان، بیانیه‌ی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، دکتر محمد‌جواد ظریف از سوی دکتر رضا نجفی مدیرکل صلح و امنیت بین‌المللی وزارت امور خارجه قرائت شد. در این پیام آمده است که: تردیدی نیست صلح واژه مقدسی است که بشریت همواره در طلب آن بوده و یک آرمان مشترک جهانی محسوب می‌شود. واقعیت این است که هدف صلح تنها فقدان جنگ نیست، بلکه احساس عدالت، برابری و امنیت است.
سپس دکتر ماریا دوتسنکو و آقای محمد رجایی مقدم رئیس و معاون مرکز اطلاعات سازمان ملل متحد در تهران بیانیه‌ی دبیرکل سازمان ملل متحد را در خصوص روز جهانی صلح قرائت نمودند. در این بیانیه عنوان شد که صلح به معنای تاب‌آوری و جوامعی پایدار، جایی است که در آن همه از آزادی‌های اساسی بهره‌مند هستند و می‌توانند به جای تلاش برای دستیابی به نیازهای اولیه زندگی، از آزادی‌های اساسی بهره ببرند.
در ادامه دکتر پیروز حناچی شهردار تهران ابیاتی از اسکندرنامه را در خصوص صلح قرائت کرده و تاکید نمود که جنگ موضوعی نیست که باعث افتخار باشد و هیچ جنگی آبادانی ندارد اما جنگ ها در طول تاریخ به بهانه های مختلف اتفاق افتادند و در مقابل جنگ طلبان کسانی هستند که برای صلح تلاش می کنند.
سپس دکتر حجت الله ایوبی رئیس کمیسیون ملی یونسکو بر صلح دوستی مردم ایران در طول تاریخ اشاره کرده و بیان داشت: متاسفانه پس از جنگ جهانی دوم شاید تقریبا هیچ روزگاری چنین وضعیتی را نداشتیم و امروز جهان خود را در آستانه یک خطر و یک تهدید بزرگ برای صلح می بیند .به همین دلیل خوشحالیم که امسال روز جهانی صلح را باشکوه تر برگزار می‌کنیم.
دکتر عامری رئیس مجمع جهانی صلح اسلامی نیز در سخنان خود بر صلح عادله به عنوان یک اصل جهان شمول تاکید کردند.
در ادامه از دانشجویان خارجی مقیم ایران که در مسابقه بین‌المللی همدل نامه‌هایی در وصف صلح جهانی نگاشته بودند، تقدیر بعمل آمد. همچنین در این مراسم از کبوترهای سفالی صلح نیز به عنوان نماد صلح رونمایی شد و به سفیران و نمایندگان سازمانهای بین‌المللی و فعالان صلح داخلی تقدیم شد.
سپس فیلم برگزیده‌ی جشنواره‌ی صلح یونسکو به نمایش درآمد و در ادامه بیانیه‌ی برگزارکنندگان نشست توسط آقای اسدالله محمدی جانباز شیمیایی و راوی موزه صلح تهران مورد قرائت قرار گرفت.
در پایان ارکستر صد نفره‌ی دانش آموزان به رهبری استاد نظر سرود صلح را اجرا نمودند و گروه خوشنویسان، ابیات شاعران بنام ایران زمین را در وصف صلح به مرکب آغشتند.
در حاشیه ی نشست نمایشگاه نقاشی کودکان سردشت با عنوان «راویان کوچک» که پروژه بخش کودک موزه صلح تهران می باشد، به همراه درخت آرزوهای صلح آمیز مردم ایران به نمایش گذاشته شد.
بیانیه‌های قرائت شده و متن سخنرانی سخنرانان:
- پیام وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، دکتر محمد‌جواد ظریف:
بسم الله الرحمن الرحیم
حضار و دوستان گرامی،
با ادای احترام به شهدا و ایثارگران بمناسبت هفته دفاع مقدس، از اینکه به دلیل مشارکت در مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک نمیتوانم در میان شما باشم متاسفم.
از جناب آقای ایوبی دبیرکل محترم کمیسیون ملی یونسکو- ایران، جناب آقای جعفری مدیرعامل موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس و همه دست اندرکاران بخاطر برگزاری این مراسم ارزشمند تشکر می نمایم.
گرامیداشت و ارج نهادن به مفهوم صلح اقدامی ارزشمند و مهم در تحقق این مفهوم در عرصه جهانی می باشد. صلح و امنیت یکی از مهمترین آمال و آروزهای انسانها در طول تاریخ، صرف نظر از زمان، مکان و نوع جامعه بوده است. نیاز به صلح و آرامش برخواسته از فطرت پاک انسانی است. خداوند انسان را صلح جو آفریده است. تردیدی نیست صلح واژه مقدسی است که بشریت همواره در طلب آن بوده و یک آرمان مشترک جهانی محسوب می شود. واقعیت این است که هدف صلح تنها فقدان جنگ نیست، بلکه احساس عدالت، برابری و امنیت است. در این مفهوم صلح یک فضیلت محسوب می شود. دوری انسانها از آموزه ها و تعالیم الهی از جمله برادری، برابری، همزیستی مسالمت آمیز، صداقت، حق خواهی، عدالت و بردباری حلقه مفقوده تحقق صلح و آرامش می باشد. ادیان الهی و مذاهب توحیدی صلح و عدالت را به عنوان بخش مهمی از شاخص های زندگی بشری مطرح نموده و پیامبران الهی بشریت را بدان فراخوانده اند. انسان به غریزه و عقل فطری چنین است که خوبی‌ها، هنجارها و ارزش‌ها را می‌پسندد و دوست می‌دارد. خداوند متعال می فرماید: «(وَاللهُ یَدْعُوا إِلَى دَارِ السَّلاَمِ وَیَهْدِى مَنْ یَشَاءُ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِیم); و خداوند به سراى صلح و آرامش دعوت مى کند; و هر کس را بخواهد (و شایسته ببیند)، به راه راست هدایت مى نماید».
بسیاری از جنگ‌هایی که در طول تاریخ بشر رخ داده است ناشی از زیاده خواهی و افکار توسعه طلبانه بوده است هرچند بعضا با ادعای تامین صلح و امنیت یا دفاع از منافع یکی از طرفهای منازعه همراه بوده است. در واقع برخی طرفها تامین صلح برای خود را در ایجاد نا امنی برای طرف یا طرفهای دیگر دیده یا می بینند. بر اساس همین تفکر در گذسته شاهد شکل گیری بلوک های سیاسی و نظامی مختلف در عرصه بین المللی بوده و امروز در یکجانبه گرایی تبلور یافته است.
در امتداد تحول اجتماعی و سیاسی در عرصه زندگی بشری بویژه شکل گیری دولت-ملت ها، تشکیل سازوکارهای جمعی برای حفظ صلح و امنیت و جلوگیری از بروز جنگ و حل و فصل منازعات از طریق صلح آمیز دغدغه اصلی جامعه بین المللی بوده است. تجارب تلخ و هزینه های سنگین جنگ جهانی اول باعث شد تا رهبران کشورها برای نیل به صلح اقدام به تشکیل جامعه ملل نمایند. متعاقب ناکارآمدی این ترتیبات و بروز جنگ جهانی دوم، سازمان ملل متحد تشکیل شد که حفظ صلح و امنیت بین المللی از مهمترین اهداف آن می باشد و در منشور ملل متحد مقرراتی برای این منظور تدوین شده است. مسولیت اصلی این امر بر عهده شورای امنیت واگذار شده است. علاوه بر شورای امنیت، ارکان دیگر سازمان ملل و سازمانهای تخصصی و وابسته به این سازمان نیز به این مقوله توجه جدی داشته اند. یونسکو نیز سهم بسزایی در تقویت و توسعه فرهنگ صلح دارد. علیرغم تلاشها و فعالیتهای زیاد سازمان ملل متحد و برخی دستاوردها در این زمینه، متاسفانه شاهد جنگهای خانمانسوز و منازعات حل نشده زیادی بوده ایم. دلایل این امر مختلف می باشد. استفاده ابزاری برخی کشورها از سازوکارهای سازمان ملل بویژه شورای امنیت سازمان ملل، عدم پایبندی برخی قدرتها و اعضای سازمان ملل نسبت به مفاد منشور ملل متحد و عدم اقدام اساسی در اصلاحات ساختار سازمان ملل متحد از جمله دلایل این وضعیت است. از طرف دیگر واقعیت تلخ این است که فرهنگ صلح و حاکمیت قانون در عرصه جامعه بین المللی نهادینه نشده است. کماکان برخی کشورها فکر می کنند چون قدرت دارند حق اعمال نظرات و دیدگاههای سیاسی خود را دارند. رویکرد مداخله جویانه، انحصار طلبانه و یکجانبه گرایانه آنها در عرصه روابط بین الملل ریشه عمده جنگهای قبلی و منازعات و چالشهای جاری می باشد.
جمهوری اسلامی ایران طی حدود ۴ دهه مورد هدف این نوع رویکرد خصمانه و یکجانبه گرایانه بوده است. عملکرد منفی شورای امنیت در خلال جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و در قبال جنایات رژیم صدام علیه مردم ایران از جمله استفاده از سلاح شیمیایی یک مصداق بارز عملکرد نامطلوب شورای امنیت در قبال مقوله صلح و امنیت بین المللی بوده است. نمونه دیگر سوء استفاده از شورای امنیت علیه جمهوری اسلامی ایران، تحمیل مقررات تحریمی توسط شورای امنیت علیه ایران به بهانه اتهامات بی اساس هسته ای بود.
این وضعیت ناشی از برخورد سیاسی برخی از اعضای دایم شورای امنیت در خصوص موضوعات در دستورکار بود. خروج آمریکا از برجام، علیرغم تعهدات آن کشور از جمله بر مبنای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت مصداق دیگر برخورد سیاسی با شورای امنیت می باشد. عدم پایبندی آمریکا به تعهدات بین المللی و توافقات دوجانبه با کشورهای دیگر و اتخاذ رویکرد یکجانبه گرایانه از جمله عوامل اصلی تهدید کننده صلح و امنیت بین المللی می باشد. عدم حل مساله فلسطین بعد از بیش از ۷ دهه اشغال، کشتار و محروم ساختن یک ملت از کلیه حقوق اساسی و آواره نمودن آنها و وضعیت اسفناک جاری در یمن از حمله مصداقهای بارز بی عدالتی فاحش در عرصه بین المللی است.
جمهوری اسلامی ایران بر اساس آموزه های دینی و ملی همواره تلاش نموده است تا در راستای تقویت صلح و امنیت منطقه ای و بین المللی گام بردارد. تایید پایبندی ایران به تعهدات ناشی از برجام موید این امر می باشد. نقش کلیدی و اساسی ایران در مقابله با تروریسم بویژه در مقابله با داعش در سوریه و عراق نمونه دیگری از اقدامات انجام شده ما برای مقابله با تهدیدات علیه صلح و امنیت می باشد. جمهوری اسلامی ایران همواره در راستای تحقق اهداف منشور ملل متحد تلاش نموده است و در این راستا تعامل و همکاری فعال و سازنده ای با کشورهای عضو و بخشهای مختلف سازمان ملل داشته است. رئیس جمهور ایران با درک مخاطرات افراط گرایی و خشونت بر صلح و امنیت بین المللی ایده جهان علیه خشونت و افراط گرایی را مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۲۰۱۳ مطرح نمود که با استقبال اعضای سازمان مواجه شد.
به اعتقاد ما موثرترین راهکار برای اعاده و حفظ صلح و آرامش بازگشت انسانها به فطرت پاک و تنظیم روابط میان خویش بر اساس معیارها و ارزش های اصیل انسانی و دینی می باشد. ترویج اندیشه و دیدگاههای اصیل نخبگان، فرهیختگان و عالمان نقش موثری در تقویت فرهنگ صلح و دوستی میان ملتها و کشورها دارد.
مفهوم صلح همواره در ادبیات ایران زمین جایگاه برجسته ای داشته است. مولانا شاعر شهیر ایرانی توجه خاصی به مفهوم صلح داشته است. ایشان در دفتر اول مثنوی معنوی می سرایند:
جنگِ خلقان همچو جنگِ کودکان
جمله بی‌معنی و بی‌مغز و مُهان
به امید جهانی سرشار از صلح آرامش و تحقق عدالت و همدلی میان همه ملتها و کشورها.
- پیام دبیرکل سازمان ملل متحد، آنتونیو گوترش به مناسبت روز جهانی صلح:
«صلح» درمحوریت تمامی اقداماتی قرار دارد که در سازمان ملل متحد انجام می‌دهیم و می‌دانیم صلح بسیار فراتر از دنیایی بدون جنگ است. صلح به معنای تاب‌آوری و جوامعی پایدار، یعنی جایی است که در آن همه از آزادی‌های اساسی بهره‌مند هستند و می‌توانند به جای تلاش برای دستیابی به نیازهای اولیه زندگی، از آزادی‌های اساسی بهره ببرند.امروز صلح با خطر تازه‌ای روبه‌رو است: وضعیت اضطراری اقلیمی که امنیت، معاش و زندگی ما را تهدید می‌کند.
به همین دلیل امسال، روز بین‌المللی صلح بر وضعیت اضطراری اقلیمی تأکید دارد و از همین روی، اینجانب اجلاس سران برای اقدام اقلیمی را برگزار می‌کنم. این بحرانی جهانی است. فقط با همکاری یکدیگر می‌توانیم تنها خانه خود را صلح‌آمیز، پررونق و ایمن برای خود و نسل‌های آینده نگاه داریم.
در روز بین‌المللی صلح، اینجانب تمامی شما را تشویق می‌کنم تا اقدامی قاطع در مورد اقلیم انجام دهید و همین را از رهبران خود بخواهید. این مسابقه‌ای است که می‌توانیم و باید در آن برنده شویم.
- بیانیه ی پایانی برگزارکنندگان آئین گرامیداشت روز جهانی صلح:
به نام آفریدگار صلح
روز جهانی صلح هرساله فرصتی است برای کنار هم بودن و اندیشیدن به زندگی بهتر برای همه انسانها و ایستادن در کنار هم برای صلح. سخنی گزاف نیست اگر صلح را زبان مشترک همه ملل دنیا بدانیم و شاید به همین دلیل بوده است که سازمان ملل متحد، اصلی‌ترین هدف خود را حفظ صلح و امنیت بین‌المللی قرار داده و قوی‌ترین نقطه اتحاد ملتها را جستجوی صلح دانسته است. بارها شنیده و خوانده‌ایم که صلح چیزی است فراتر از نبودن جنگ میان دولت‌ها. صلح در معنایی جامع، به معنای دوری از خشونت در همه ابعاد زندگی بشر است و ما به عنوان کسانی که هرساله دور هم جمع می‌شویم تا از صلح بگوییم و دغدغه صلح داریم، باید صلح را از زندگی خویش آغاز کنیم.
در جهان آشفته‌ای که در آن قرار داریم، خشونت علیه انسانها، تروریسم و جنگ‌هایی که افکار عمومی جهان را به خود مشغول کرده است، فرصتی برای پرداختن به ابعاد دیگر خشونت و مخاطراتی که ریشه‌های صلح جهانی را تهدید می‌کند، نگذاشته است و در میان این طوفان‌های رسانه‌ای که به مخاطره افتادن صلح را صرفا خشونت‌های نظامی جلوه می‌دهند، ما شاهد به خطر افتادن ستون‌های حیاتی صلح جهانی هستیم که ریشه بسیاری از جنگ‌ها و خشونت‌های بعدیست و در حقیقت بسیاری از جنگ‌ها را باید معلول بی‌توجهی به این خشونت‌های به ظاهر سفید و فاقد خونریزی دانست. روزی میراث فرهنگی بشری در افغانستان و عراق و سوریه قربانی خشونت و افراطی‌گرایی می‌شود و بنیان‌های تاریخی و فرهنگی وحدت ملتها و انسانها که صدها سال آنان را در کنار یکدیگر نگاه داشته است و ملتی را تشکیل داده است به دست تروریست‌ها تخریب می‌شوند و روزی دیگر در خشونتی پنهان محیط زیست کره زمین به خطر می‌افتد و صلح پایدار را به صلحی شکننده و روبه فروپاشی سوق می‌دهد.
امروز شاهدیم که خشکسالی‌ها و تغییر اقلیم و فقر ناشی از آن، ریشه بسیاری از جنگ‌ها و ناآرامی‌ها و خشونت‌ها را از آفریقا تا خاورمیانه سبب شده است و هرروز با بی‌توجهی قدرت‌های بزرگ اقتصادی به موضوع تغییر اقلیم و گرمایش زمین که نمونه بارز آن بی‌توجهی به معاهده پاریس به عنوان یکی از مهمترین دستاوردهای حقوقی برای حفظ محیط زیست کره زمین و مقابله با تغییر اقلیم است، این عوامل پررنگ‌تر می‌شود. این بی‌توجهی دولت‌ها و به خصوص دولت‌های بزرگ به مخاطرات تهدیدکننده محیط زیست که تهدیدی برای صلح پایدار است، وظیفه جامعه مدنی و سازمانهای مردم نهاد و تک تک کسانی را که دغدغه حفظ صلح دارند سنگین‌تر می‌کند.
ما برگزارکنندگان گرامیداشت روز جهانی صلح امیدواریم با توجه بیشتر به ابعاد گوناگون صلح و فراتر رفتن از ظواهر خشونت به سمت ریشه‌یابی و یافتن راه‌هایی برای از بین بردن آنها بتوانیم گامی به سمت صلح پایدار و تشویق شهروندان به اصلاح سبک زندگی خود در جهت ارتقای روابط صلح آمیز با محیط زیست برداریم.
- دکتر حجت الله ایوبی، دبیرکمیسیون ملی یونسکو در تهران:
ما اهل سرزمینی هستیم که مردمانش اهل جنگ و آغاز جنگ نیستند، اهل دفاع مقدس اند، درست گفته اند.
جنگ در تجربه ما یک امر کاملا استثنایی است. طی سیصد سال گذشته و حتی با نگاهی به تاریخ کهن، ما با همسایگان مان کین و دشمنی نداشتیم، متاسفانه در روزگارما جنگ ازجایی آغاز شد و بوی خون بلند شد، نفت کشف شد با کشف نفت این منطقه که منطقه صلح و دوستی بود، درسرزمین ما کلیسا و کنیسه و مسجد و معبد گاه دریک کوچه بودند ومردم می رفتند و ادیان شون رو می پرستیدند بدون هیچ مشکلی، ولی سرزمین های دیگر این گونه نبودند و نیستند.
وی تصریح کرد: جهان غرب، جهانی بود که پرازجنگ بود شاید درجهان غرب درگذشته صلح یک امراستثنایی بود، نمونه اش جنگ های صد ساله که صدو شانزده سال طول کشید، جنگ سی ساله که پنج میلیون کشته گرفت، جنگ های داخلی، جنگ های مذهبی، جنگ جهانی اول و دوم با میلیونها کشته، بنابراین درآن سرزمین جنگ متاسفانه یک واقعیت بود ولی در سرزمین ما حقیقتا این گونه نبود وهنوز هم نیست. برای اینکه درسرزمینی زندگی می کنیم که معتقدیم این اختلافات بین مردم به قول شمس تبریزی که می فرماید: صورمختلف است و معانی یکی است.ما در سرزمینی زندگی می کنیم که معتقدیم، مردم صورت هاشون مختلفه ولی اگر از صورت ها عبور کنیم و به جان و به معنا و به جان جانان برسیم همه یکی خواهیم شد و این جمله زیبای شمس تبریزی را حضرت مولانا که سخنگوی مااست، سخنگوی تمدن کهن مااست، همه کشورهای اطراف ما از افغانستان گرفته تا ترکیه و ایران و کشورهای مختلف، اگر از ما بخواهند امروز یک سخنگو انتخاب کنیم فکر می کنم همه سفرای منطقه رای خواهند داد حضرت مولانا جلال الدین محمد بلخی رومی رو به عنوان سخنگوی خود انتخاب کنیم.
وی خاطرنشان کرد: مولانا این جمله شمس را بسیارزیبا پرورانده است که می فرماید:
گرتو صد سیب و سدابی بشمری صد نماند یک شود چون بفشری
در معانی قسمت واعداد نیست درمعانی صورت وافراد نیست
اتحاد یار با یاران خوش است پای معنا گیر صورت سرکش است
صورت سرکش گدازان کن به رنج تا بگیری زیر و رو وحدت چوگنج
این شعار این ملت بوده، اختلاف نژاد، اختلاف مذاهب ، اختلاف اقوام ، اختلاف صور است. ما معتقدیم در زیراین صورت های مختلف یک معنا و یک جان وجود دارد. اگر از این اختلاف های ظاهری بگذریم به وحدت و یکدلی و یکپارچگی خواهیم رسید.
ایوبی در پایان یاد آورشد: متاسفانه پس از جنگ جهانی دوم شاید تقریبا هیچ روزگاری چنین وضعیتی را نداشتیم و امروز جهان خود را در آستانه یک خطر و یک تهدید بزرگ برای صلح می بیند.به همین دلیل خوشحالیم که امسال روز جهانی صلح را باشکوه تر برگزار می کنیم.
- دکتر پیروز حناچی، شهردار تهران:
جنگ موضوعی نیست که باعث افتخارباشد چون هیچ جنگی آبادانی را با خودش به بار نیاورده است، جنگ ها در طول تاریخ بین ملت ها اتفاق افتادند هرچند که برخی از کشورها در پی جنگ هستند اما عده ای هم در بین این کشورها هستند که خواهان صلح هستند تا مردم روی آرامش و صلح و دوستی را به خود ببینند.
وی افزود: موزه انقلاب اسلامی یادگار دوران دفاع مقدس است زمانیکه عراق جنگ را بر ملت ایران تحمیل کرد، مردم این سرزمین به دنبال برقرارصلح و دوستی با مردم کشورهای دیگر بودند.
وی تصریح کرد: امسال یونسکو روزجهانی صلح را به اصلی ترین تهدید کره‌ی زمین اختصاص داده است، موضوع گرمایش و پدیده‌ی جزایر گرمایی درکلان شهرهای جهان و افزایش دمای زمین همه چیز را تحت تاثیر خود قرار داده است، می تواند به عنوان یکی ازاصلی ترین تهدیدها شاید مخرب ترازجنگ های زمینی هم هست تبدیل شود تغییراتی که ابعاد تاثیرگذاری آن بر این کره‌ی محدود شناخته شده نیست و ما در حال درک کردن آثار اولیه‌ی آن هستیم.
وی با اشاره به عقبه تاریخی ایرانیان که درگذشته با فرهنگ، اندیشه و ادبیات به موضوع صلح پرداخته اند، اظهار داشت: درکتاب تاریخی ایران کهن کتابی به نام اسکندرنامه و اقبال نامه مرحوم گنجوی داریم در این کتاب دربخشی اشاره می کند به عبور سپاه اسکندر به ایران عبارت های جالب و تامل برانگیزی نسبت به جوامعی که به صلح می رسند وجود دارد.
دراقبال نامه مرحوم گنجوی آمده است که اسکندر به منطقه ای میرسد که می بیند گله ها در دشت رها هستند مردم در زندگی اشان هیچ مشکلی ندارند و امنیت در همه جا فراهم است وقتی یکی از سربازانش به یکی از باغ ها دستی میزند و میوه ای می چیند عکس العمل این کار راهم مشاهده می کند. در شعر چنین آمده است:
پیدار شد شهری آراسته چو فردوسی از نعمت و خواسته
چو آمد به دروازه‌ی شهر تنگ ندیدش دری ز آهن و چوب و سنگ
دکان ها بسی یافت آراسته در و قفل از او جمله بر خواسته
و خودش و سپاهیانش از کسانیکه در این سرزمین بودند سوال می کنند که این وضعیت امروز شما علتش چیست؟
شهانی نه و صد هزاران گله گله کرده بر کوه و صحرا یلهپ
مقیمان جواب می دهند که چو پرسیدی از حال ما نیک و بد
همین طور توضیح می دهند و به اینجا می رسند که :
ندارد زما کثر مال بیش این ماجرا ادامه دارد و
اگر چه در سروده های نظامی گنجوی که عدالت را در آثار خود پی می گیرد، گاه خسرو در قالب حاکم آرمانی جلوه گر می شود و بهرام نیز گاه همانند پادشاه شهر آرمانی عمل می کند، اسکندر به دلیل جمع کردن صفات سه گانه ی پیامبری، پادشاهی و فیلسوفی، جایگاهی ممتاز یافته است.
اسکندر درکشورگشایی و سفر به دور جهان، به شهر زیبایی یا شهر نیکان می رسد؛ این شهر از نظر اجتماعی، جامعه ای بی طبقه است که نه فرا دست دارد نه فرودست و از نظر سیاسی، نه دارای دولتی است و نه رئیس و داروغه ای و نه قفل و بندی ولی در عین حال مردم آن سخت پای بند اخلاق و دارای امنیت هستند، با سرشتی پاک و بدون یاوه گویی، از نظر اقتصادی، زندگی مردم ساده و معتدل است، اما در آن فقر وجود ندارد و پایه ی اقتصاد آن بر کشاورزی بنا شده و معاملات آن به صورت پایاپای است:
از آن مرحله، سوی شهری بتافت که بسیار کس جُست و آن را نیافت
همه راه پر باغ و، دیوار نی گله در گله، کس نگه دار نی
پدیدار شد شهری آراسته چو فردوسی از نعمت و خواسته
اسکندر شگفت زده گردید و مقیمان این شهر، در برابر پرسش اسکندر، شهر نیکان را چنین وصف می‌کنند:
چنان دان حقیقت که ما، این گروه که هستیم ساکن در این دشت و کوه
درِ کج روی بر جهان بسته ایم ز دنیا بدین راستی، رَسته ایم
دروغی نگوییم در هیچ باب به شب باژگونه نبینیم خواب
چو عاجز بوَد یار، یاری کنیم چو سختی رسد، بردباری کنیم
گر از ما کسی را زیانی رسد وز آن رخنه ما را نشانی رسد
برآریمش از کیسه ی خویش، کام به سرمایه ی خود، کنیمش تمام
ندارد ز ما کس ز کس، مال بیش همه راست قِسمیم در مال خویش
شماریم خود را همه، همسران نخندیم بر گریه ی دیگران
ز دزدان نداریم هرگز هراس نه در شهر شِحنه، نه در کوی پاس
نداریم در خانه ها، قفل و بند نگهبان نَه، با گاو و با گوسفند
سخن چینی از کس نیاموختیم ز عیب کسان، دیده بَر دوختیم
به غم خواری یکدیگر، غم خوریم به شادی، همان یارِ یکدیگریم
پسِ کس نگوییم چیزی نهفت که در پیش رویَش، نیاریم گفت
تجسس نسازیم کاین کس چه خورد! فغان بر نیاریم کان را چه کرد!
کسی گیرد از خَلق با ما قرار که باشد چو ما پاک و پرهیزگار
چو از سیرتِ ما دگرگون شود ز پرگار ما زود بیرون شود
اقتصاد این شهر بر محور کشاورزی است و از دام داری و شکار نیز استفاده می کنند، معاملات پایاپای است و پول کاربرد ندارد. اسکندر رسیدن به آن شهر و دیدن آن مرحله را، پایان کار خود تلقی می کند:
مرا بس شد از هر چه اندوختم حسابی کزین مردم آموختم
فرستادنِ ما به دریا و دشت بدان بود تا باید این جا گذشت
در رأس جامعه ی آرمانی نظامی گنجوی، اسکندر قرار دارد که پادشاهی و شهریاری، فلسفه و حکمت و نبوت و پیامبری را در خود جمع کرده است.
شهر نیکان جامی، تقلید و اقتباسی از شهر زیبایی نظامی گنجوی است، زیرا در خردنامه ی وی نیز، اسکندر هنگام سفر به شهری می رسد که در آن خوبی ها هویدا و زشتی ها ناپدیدند، مردم همه صادق اند و امین، عدالت و امنیت در آن حاکم است ولی حاکم نگهبان و محتسِب ندارد و زمین حاصل خیز است و جهان پر نعمت. این جامعه ی فاضله، جامعه ی عدل و انصاف است ولی به دلیل اقامه ی عدل توسط مردم، چنین جامعه ای به رئیس سیاسی احتیاج ندارد. به عقیده ی آنان اگر بودن رئیس در جایی ضرورت پیدا کرده، به دلیل آن است که خود افراد به یکدیگر ظلم و اجحاف می کنند. بنابراین، در صورتی که اعضای جامعه از تعدی به یکدیگر دست بردارند، جامعه به رئیس نیازی نخواهد داشت:
به هر در فرو بُرده کوری مغاک که بیننده را، زان شده سینه چاک
به خاک، اَر سپاری یکی دانه جو دهد هفتصدت باز، وقتِ درو
پی رفع ظلم است، گفتند شاه ز ظلم این ولایت بوَد در پناه
زرِ عدل از ظلم گیرد عیار چو ظالم نباشد به عادل چه کار
خواستم اشاره ای کنم که متقارن شدن روز جهانی صلح در سرزمین مادری ما ایران یادآور صلح دوستی ایرانیان است با وجودی که هجمه های دشمنان از هر سو به این سرزمین تمامی نداشته چه در گذشته و چه امروز و حال جنگ می توانست به عنوان یک تهدید برای ما باشد که با پایمردی دلیر مردان و زنان شجاع و صبور و از همه اقشار اگر می خواهیم در جهان صلح را تجربه کنیم توصیه ها توجه کنم .
آئین گرامیداشت روز«جهانی صلح» با حضور دکتر علی اصغر جعفری مدیر عامل موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، دکتر پیروز حناچی شهردار تهران، دکتر حجت الله ایوبی دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو، دکتر علی عزتی رئیس انجمن هنرمندان خود آموخته کشور و جمعی از سفرای کشورهای سوئیس، ویتنام، افغانستان، اندونزی و نماینده صلیب سرخ جهانی در تهران، رئیس مرکز اطلاعات سازمان ملل در ایران، رئیس کمیسیون امنیت ملی وزارت امور خارجه، جمعی از انجمن های دوستی ایران و سایر کشورها، مجمع جهانی صلح اسلامی، و جمعی از دانشجویان خارجی و روسای موزه های کشور در مرکز همایش های بین المللی موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس عصر روز شنبه ۳۰ شهریورماه ۹۸ برگزار شد.
- دکتر علی اصغر جعفری مدیرعامل موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس:
در آستانه دفاع مقدس هستیم و ۸ سال ایستادیم و مقاومت کردیم. در تاریخ ثابت کردیم جنگ طلب نیستیم و هیچ تهاجمی از سوی ما به طرف همسایگان اتفاق نیفتاده است.
وی با اشاره به نگاه دین مبین اسلام به مسئله صلح ادامه داد: صلح کلمه محبوبی بین مردم جهان است اما به رغم این اهمیت هر روز از این مفهوم فاصله گرفته می‌شود و گسترش جنگهای منطقه ای و خشونت با اراده بازیگردانان جهانی نشان از این مهم دارد.
- دکتر داوود عامری، رئیس مجمع جهانی صلح اسلامی:
تحولات اخیر در عرصۀ روابط بین‌الملل به خوبی نشان می‌دهد که در چند دهۀ اخیر، «صلح» بیش از هر مسئله دیگری در معرض خطر، تهدید و نقض قرار دارد.
امروز جامعه جهانی در شرایطی دومین دهه قرن بیست و یکم را پشت سر می‌گذارد که با چالشهای جدی در زمینه دستیابی به صلح، عدالت و امنیت انسانی رو به روست و این روند آسیب های جدی به صلح و زندگی انسان ها در پرتو عدالت اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و دیگر حوزه های بشری می زند.
مجمع جهانی صلح اسلامی قاعده و گفتمان «صلح عادلانه» را یک اصل جهان شمول و قابل پذیرش از سوی همه فرهنگ ها و انسانها می داند که توانایی به توافق رساندن نخبگان در درجه اول و قاطبه جوامع انسانی را حول محور خود برای رسیدن به صلح پایدار ایجاد می کند؛ این مجمع، ضمن تأکید بر حفظ صلح، عدالت و کرامت انسانی در همه نقاط جهان، اعلام می دارد در تاریخ ملت ها همواره نمونه های بی شماری از مبارزه حق علیه تجاوز و بی عدالتی وجود داشته است که به جهت اهمیت آن در فرهنگ دفاعی، بهره گیری از تاریخ حماسی مردم ایران در مقابل استعمارگران و الهام گرفتن از حماسه دفاع مقدس، نکات عبرت آموزی را فراروی آزادی خواهان جهان قرار می دهد که باید مورد توجه قرار گیرد و از آنها برای پیشبرد اهداف صلح طلبانه بر محور عدالت بهره برداری شود.
صلح ماندگار و پایدار امری شدنی و قابل دسترس است به شرط آنکه صلح را در پرتو عدالت جستجو نماییم و امنیت در پرتو عدالت را حق طبیعی همه انسان ها بدانیم. همچنین تاکید می کنیم که ائتلاف های متعدد جهانی و منطقه ای در قالب نشست ها و بزرگداشت های مختلف و با مشارکت نخبگان در جهان، می توانند بر بسیاری از مشکلات و چالش های پیش روی بشریت مقابله نموده و با استفاده از ظرفیت‌های علمی و فرهنگی با ارایه راهکارهای دقیق و منطقی گره گشای بسیاری از موضوعات و پدیده ها در جهان باشند.
