گزارش نشست وضعیت سنجی تحولات سوریه و بررسی چشم‌انداز صلح
بازدیدها: 128
کمیته روابط بین‌الملل انجمن علمی مطالعات صلح با همکاری انجمن علوم سیاسی ایران و خانه اندیشمندان علوم انسانی نشست هم اندیشی علمی ” وضعیت سنجی تحولات سوریه و بررسی چشم انداز صلح ” در روز دوشنبه ۱۳ آبان ۱۳۹۸ از ساعت ۱۶ تا ۱۹ در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار نمود.در ابتدا دکتر امیر هوشنگ‌میرکوشش مدیر نشست و دبیر علمی کمیته روابط بین‌الملل ضمن خیر مقدم به حاضران ضمن گزارشی از فعالیت های کمیته روابط بین‌الملل به معرفی سخنرانان پرداخت.
اولین سخنران هم اندیشی دکتر جعفر حق پناه عضو هیئت علمی گروه مطالعات منطقه ای دانشگاه تهران با عنوان ” تحلیل وضعیت کردستان سوریه و گروه های کردی در بحران جاری و روند صلح آتی در سوریه” بود. دکتر حق پناه با اشاره به روند تاریخی کردستان سوریه و نیز روابط کرد های سوریه و ترکیه به تهاجم ترکیه به سوریه اشاره نمود و بیان نمود که این تهاجم نظم خود‌مختارگونه این منطقه را تغییر داد و دولت ترکیه را نیز با چالش مشروعیت مواجه نمود. ایشان با اشاره به تفرق و گسستگی میان گرو های کردی ، آنها را تابع موازنه قدرت منطقه ای دانست.
سخنران دوم استاد فریدون مجلسی دیپلمات بازنشسته و روزنامه نگار قدیمی کشور بودند با عنوان ” بهانه جویی برای توسعه‌طلبی” به ایراد سخنرانی پرداختند. استاد مجلسی با اشاره تاریخی به روند دموکراسی و نظامی گری در ترکیه تحولات نسبی اجتماعی در ترکیه را به مهاجرت و سکنی گزیدن ۶ میلیون ترک به آلمان و نیز بازگشت آن ها به ترکیه نسبت داد . ایشان در ادامه سر آغاز پیشرفت حزب اعتدال و توسعه را از زمان تورگوت‌اوزال و وجود دو‌گانگی اجتماعی در ترکیه دانستند و دلیل پیشرفت حزب اعتدال و توسعه را جذب آراء مردم در این دوره دانستند. استاد مجلسی بازگشت ترکیه به آپارتاید‌ترکی و شکست اردوغان در انتخابات شهرداری ها را سر آغاز شکست این حزب و سقوط اردوغان دانست.
سخنران سوم نشست علمی دکتر اسداله‌اطهری مدیر ترکیه‌شناسی مرکز مطالعات خاورمیانه بودند با عنوان ” تحولات شمال سوریه؛رویکرد‌ترکیه” به بررسی اوضاع شما ل سوریه و تهاجم ترکیه به این کشور پرداختند. دکتر‌اطهری ضمن اشاره به رخداد بهار عربی و تاثیر آن بر ترکیه ، ترکیه را کشوری با دو ملت مطرح نمودند که امکان نادیده گرفتن دو ملت و به ویژه ملت کرد را غیر ممکن دانستند. ایشان ، رویکرد ترکیه را عدم اجازه به تشکیل یک دولت کردی و یا خودمختاری مطرح نمود و با اشاره به هویت کردی و سابقه تاریخی و فرهنگی کرد ها امکان سرکوب و نادیده گرفتن آن ها را غیر ممکن دانست.
سخنران چهارم نشست دکتر حسین‌درجانی عضو هیئت علمی پژوهشکده‌ناجا با عنوان “منطقه‌قدرتمند، گفتمان صلح ساز ” به ایده ابر قدرت منطقه ای شدن ترکیه اشاره نمودند و برای ابرقدرت منطقه ای شده چهار ویژگی سیاسی ،نظامی،اقتصادی و فرهنگی اجتماعی را برشمردند. دکتر در‌جانی با مقایسه چهار قدرت منطقه ای ایران، ترکیه، مصر و عربستان و با وزن دهی به هر کدام از شاخص های مطرح شده وضعیت این کشور ها را در نیل به ابر قدرت منطقه ای شدن بررسی نمودند.
سخنران پایانی دکتر رامتین رضایی دبیر اجرایی کمیته روابط بین‌الملل انجمن مطالعات صلح و مدرس دانشگاه با عنوان” تبیین و تحلیل تهاجم نظامی ترکیه به سوریه در چارچوب مدل سطوح تحلیل” به تهاجم ترکیه از منظر سه سطح تحلیل ملی، منطقه ای و بین‌المللی پرداخت. وی با تاثیر از مدل رویکرد سطوح‌تحلیل جیمز‌روزنا در سه سطح خرد( چارچوب‌های ارزشی و فکری نخبگان تصمیم‌ساز)، سطح تحلیل‌میانی(رفتارهای تکرار شونده و عادی شده یک نظام‌سیاسی در محیط خارجی و سطح‌تحلیل کلان(تاثیر ساختار و محیط‌بین‌الملل بر تصمیمات سیاست‌خارجی) به تبیین و ریشه‌یابی این عملیات نظامی از سوی ترکیه پرداخت. در سطح تحلیل خرد شکست اخیر حزب عدالت و توسعه در انتخابات شهرداری‌ها، بحران اقتصادی و کاهش ارزش‌پولی، تعارضات‌درون‌حزبی با شخص اردوغان مورد توجه قرار گرفت. در سطح تحلیل میانی عنوان شد که تشکیل یک دولت مستقل کردی در مرزهای ترکیه هرگز مورد قبول و تحمل این کشور نخواهد بود و حمایت از ترکمانان‌و گروه‌های اخوانی‌در شمال سوریه یک متغیر مهم برای حکومت ترکیه محسوب می‌شود. در سطح‌تحلیل کلان نیز شکست راهبرد احمد داوود اوغلو، محکومیت ترکیه به نقض حقوق‌بشر، عدم تحویل فتح‌الله‌گولن از سوی آمریکا و نیز حمایت غرب و آمریکا از کردهای سوریه سبب خشم و احساس انزوای برای ترکیه شد که در مجموع تلفیق سطوح تحلیل یاد شده، ترکیه برای برونفکنی‌بحران‌داخلی، ضرورت‌های تعریف شده امنیتی در سطح تحلیل میانی و جبران به حاشیه رفتن در سطح کلان(منطقه و جهان) دست به اقدام نظامی اخیر در شمال سوریه زد.
در پایان دکتر میرکوشش ضمن تشکر از اساتید سخنران و حضار شرکت کننده و نیز هیئت مدیره انجمن علمی مطالعات صلح و در ساعت ۱۹ جلسه را با اظهار امیدواری به ادامه این گونه نشست های علمی خاتمه داد.
