گزارش دومین نشست «زنان و انتخابات در سایه صلح اجتماعی» ۲۷ بهمن ۱۳۹۸

دومین نشست تخصصی زنان و انتخابات در سایه صلح اجتماعی مورخ ۲۷ بهمن، توسط کمیته زنان و صلح انجمن علمی مطالعات صلح ایران و کرسی حقوق بشر صلح و دموکراسی دانشگاه شهید بهشتی در سالن گفتگو کرسی دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد.

در ابتدای نشست، دکتر مجتبی مقصودی رئیس هیئت مدیره انجمن علمی مطالعات صلح ایران، سه متغییر مورد بحث در نشست شامل زنان، انتخابات و صلح اجتماعی را بررسی نمود. این استاد دانشگاه بیان داشت: در ابتدای شکل‌گیری نظام‌های دموکراتیک، دموکراسی با زنان عجین نبود؛ چرا که دموکراسی روند و پروسه زمان‌بر و درون‌زایی است؛ اما به مرور زمان، دموکراسی‌ها با حضور زنان معنادار شد؛ در ابتدا از زاویه رأی‌دهنده و سپس با سهم و حق محدود و امروزه که زنان به مشارکت‌کنندگان فعال در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی بدل شده‌اند.

در ادامه، وی به مفهوم صلح اجتماعی پرداخت و آن را ناظر بر شرایطی توصیف نمود که فراتر از نبود جنگ است و بهبود وضعیت زنان و کرامت زنان را در همه حوزه‌ها را موجب می‌شود. پسوند اجتماعی آن ناظر بر گروه‌های اجتماعی است که به فراتر از فرد می‌نگرد.

دکتر مقصودی افزود: جوامع به لحاظ گروه‌های اجتماعی متنوع و متکثر هستند و صلح اجتماعی از زاویه دید گروه‌های اجتماعی وارد می‌شود و پویا و ماندگار می‌گردد. در وضعیت گروه‌های اجتماعی از جمله زنان که یکی از این گروه‌ها هستند. پس از آن، ایشان، به طرح دو سؤال پرداخت.

زنان در انتخابات چه سهم و جایگاهی دارند؟

آیا انتخابات تأثیر معناداری در وضعیت زنان از منظر صلح اجتماعی دارد؟

وی در پاسخ بیان داشت: لزوماً نسبت معناداری میان انتخابات و صلح اجتماعی و بهبود وضعیت و جایگاه زنان در هرم قدرت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی وجود ندارد. چنانچه برنامه‌ای در آن خصوص وجود نداشته باشد؛ صرف حضور در انتخابات گره‌ای از مشکلات باز نمی‌کند. زمانی نخبگان زنان تلاش برای ارائه برنامه می‌کنند که در جای خود قابل اعتنا و ارزش باشد؛ شایسته است برنامه‌ای مشخص از سوی احزاب در بهبود وضعیت زنان داشته باشیم که متأسفانه ما این امر را شاهد نیستیم.

وی سخن خود را با این مهم به پایان برد که صلح اجتماعی در خلاء شکل نمی‌گیرد؛ بلکه از درون جامعه متنوع و متکثر ایجاد می‌شود. زمانی می‌توان از صلح اجتماعی یاد کرد که نیاز گروه‌های اجتماعی از جمله زنان تأمین گردد.

در ادامه نشست، دکتر زینب رنجبر به تبیین و تحلیل ابعاد حقوقی انتخابات با تاکید بر حقوق زنان پرداخت.

این وکیل پایه یک دادگستری با طرح سؤالاتی سخنرانی خود را آغاز نمود از قبیل اینکه قوانین چگونه مشارکت زنان و سهم آنان در انتخابات را پشتیبانی می‌کنند؟ آیا زنان حداکثر استفاده از قوانینی که به نفع آنان وضع شده را می‌کنند؟ چه شاخص‌هایی وجود دارد که زنان بتوانند حداکثر بهره‌برداری را از قوانین بکنند؟

این مدرس دانشگاه بیان داشت قانون اساسی همانند اصل و ریشه می ماند که بن‌مایه آن منابع دینی اسلام است. در قانون اساسی، حکومت ما مبتنی بر مردم‌سالاری است که در آن، مردان و زنان دارای حقوق مساوی هستند و مشارکت اعضای جامعه اعم از زنان یکی از معیارهای اصیل مردم‌سالاری معرفی می‌شود. در جایی که شرایط دینی زنان و مردان را از حقوق برابر برخوردار میداند، زنان نیز از این حق که در جامعه مشارکت کنند برخوردارند و فقط قانون قادر به محدود کردن آنان است.

دکتر رنجبر در ادامه بیان داشت: مشارکت سیاسی مزایایی از قبیل افزایش میزان پاسخگویی، کارامدی در مقابل تبعیض‌های تاریخی علیه زنان، ایجاد زمینه‌های سیاسی و اجتماعی، افزایش آگاهی‌های عمومی، یکسان‌گرایی آحاد بشریت، افزیش زمینه برای طرح مباحث زنان و … دارد.

در ادامه، ایشان ضمن تأکید بر شایسته‌سالاری و ارجحیت آن بر جنسیت و آگاهی بر حقوق و تکالیف اعضای جامعه نسبت به یکدیگر، پیشنهادی در جهت تخصیص بودجه هدفمند برای مشارکت سیاسی زنان ارائه نمود.

سخنران پایانی نشست، دکتر پروانه سلحشوری نماینده مردم تهران در دهمین مجلس شورای اسلامی بود. این نماینده مجلس، بحث زنان به عنوان فعالان انتخاباتی و صلح اجتماعی را در قالب تجارب زیسته خود بیان نمود.

دکتر سلحشوری، دو بال صلح را توسعه و دموکراسی مطرح نمود و بیان داشت در فقدان هر یک از آن‌ها، به صلح پایدار دست نخواهیم یافت. برای رسیدن به این منظور باید اشتغال، خلاقیت و کارآمدی برای افراد اجتماع از جمله زنان ایجاد شود. وی افزودند مسأله مهم دیگر در این راستا شفافیت است که متأسفانه شعار شفافیت پررنگ‌تر از اصل آن است.

وی، همچنین، مشارکت را در سطوح مختلف آن مورد بحث قرار داد و بیان داشت بر اساس تجارب مطالعاتی و زیسته خود زنان دو برابر مردان باید تلاش کنند تا به جایگاه برابر برسند؛ و در حوزه سیاسی این امر به مراتب سخت‌تر است.