بیانیه انجمن علمی مطالعات صلح ایران به مناسبت روز بین­المللی صلح (۲۰۲۴-۱۴۰۳)

بازدیدها: 22

به نام خداوندگار صلح و سلام

بیانیه انجمن علمی مطالعات صلح ایران به مناسبت روز بین ­المللی صلح (۲۰۲۴-۱۴۰۳)

۲۱ سپتامبر ۲۰۲۴، یادآور بیست­وپنجمین سال تصویب اعلامیه و برنامه اقدام فرهنگ صلح توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد است که الهام­بخش نام­گذاری موضوع اصلی سال ۲۰۲۴، تحت عنوان «پرورش فرهنگ صلح» تلقی می­شود. فرهنگ صلح به باور بنیادین مندرج در سند موسس سازمان فرهنگی، آموزشی و علمی سازمان ملل متحد (UNESCO) اشاره دارد که خاستگاه ناصلح و تنش را اذهان آدمیان می­داند: «جنگ­ها از اذهان انسان­ها آغاز می­شوند؛ بنابراین، در اذهان انسان­هاست که باید دفاع از صلح شکل گیرد».

صلح مفهومی ایده­آلی و فرآیندی بریده از واقعیت نیست؛ صلح میراث فرهنگ صلح است؛ فرهنگی که باید ساخته شود، آموخته شود و تکرار و تکثیر شود تا صلح در لایه­های مختلف اجتماع، جایگاه خود را بیابد. شکل­گیری فرهنگ صلح به آموزش عمومی پیرامون ارزش­ گفتمان و مدارا، به­ویژه در سنین کودکی، نیاز دارد؛ زیرا در مسیر ایجاد فرهنگ صلح است که دلایل خشونت­ورزی شناسایی شده و اقدامات معناداری برای مهار خشونت و ناصلح اتخاذ می­گردد. فرهنگ صلح، ارزش­هایی مانند مدارا و گفتمان را در درون مرزهای ملی و فراتر از آن، نهادینه کرده و مانند میراثی گرانبها، از نسل حاضر به نسل­های آینده منتقل می­شود. از طریق تحول فرهنگی صلح است که می­توان به ساخت جهان عاری از مخاصمه، امیدوار شد؛ جهانی که در آن، اختلافات، از مسیر گفتمان، همکاری بین­المللی و تلاش برای رسیدن به تفاهم متقابل میان ملل، رفع می­شود.

همه ما در جهانی پیچیده و با بحران­های چندگانه­­ای چون تغییرات اقلیمی، تروریسم و فقر، زیست می­کنیم؛ جهانی که در خود، زمینه­های و ریشه­های بسیار تخاصم و ناصلح را پنهان و آشکار داشته و بروز هر وضعیت جدیدی، به­سهولت، می­تواند منجر به افزایش اختلافات گردد. در چنین جهان ناآرامی است که ما موظفیم رویکردهای­مان نسبت به صلح را ارزیابی کنیم، از اشتباهات گذشته­مان عبرت گرفته و درصدد کشف مسیری تازه به سمت صلح و همکاری بین­المللی باشیم. با نگاهی به گذشته، می­توان دریافت که ریشه­ی تمامی معضلات کنونی نوع بشر، از جمله تخریب محیط زیست جهانی، تروریسم، جنگ و فقر، نبود فرهنگ صلح، فقدان صلح و عدم­توسعه پایدار است؛ ناصلح و توسعه ناپایدار موجبات خشم و انزجار از همنوعان را ایجاد کرده و شعله­های خشونت و ناآرامی اجتماعی را برمی­انگیزد. در جوامعی که توسعه پایدار همراه با ارزش­هایی چون گفتمان، صلح­طلبی، تساوی جنسیتی و مراعات حقوق بشر، تحقق یافته است، علاوه­بر مهار فقر و محرومیت، چشم­انداز آینده­ای پایدار برای نسل­های آینده نیز ترسیم شده است. از این روست که حرکت در مسیر صلح، هم تعهدی اخلاقی و هم ضرورتی اجتماعی و اقتصادی است که باید در سیاست­های کلان توسعه مورد توجه قرار گیرد.

بزرگداشت روز بین­المللی صلح، فرصت دوباره­ای است برای یادآوری مسئولیت جمعی همه ما انسان­ها برای پرورش فرهنگ صلح؛ مسئولیتی که باید در تمامی روزهای سال، پیگیری شود تا افق روشن صلح، هم برای ما به­عنوان نسل حاضر و هم برای نسل­های آینده، قابل روئیت شود.

انجمن علمی مطالعات صلح ایران، در راستای اهداف مندرج در اساسنامه خود، مانند گذشته، التزام خود به پرورش فرهنگ صلح را اعلام داشته و بدین­وسیله، از پژوهشگران، نهادهای دولتی و عمومی، بخش خصوصی، سازمان­های غیردولتی و همچنین سایر عاملان فعال در حوزه صلح و شاخه­های مرتبط با آن، دعوت می­نماید تا با بسط زمینه­های همکاری مشترک، توان­مان برای تحقق صلح جهانی از طریق پرورش فرهنگ صلح را متحد کنیم.

یادمان باشد که روز بین¬المللی صلح، فرصتی برای توقف موقت جدال و جنگ نیست؛ بلکه روزی است برای درک انسانیت و تفکر درباره­ی ارزش مسالمت­جویی و برقراری جوامع فراگیری که در آن، هیچ انسانی قربانی فقدان ناصلح و غلبه قساوت نگردد.

با هم به سوی پرورش فرهنگ صلح