گزارش نشست زنان و انتخابات در سایه صلح اجتماعی (۱۷ دی ۱۳۹۸)
بازدیدها: 154
به همت کمیته زنان انجمن علمی مطالعات صلح ایران و کارگروه حقوق زنان، کرسی حقوق بشر، صلح و دموکراسی دانشگاه شهید بهشتی و مشارکت جمعیت حقوق بشر زنان و سازمان زنان حزب اسلامی کار در تاریخ ۱۷ دی ۱۳۹۸ نشست تخصصی زنان و انتخابات در سایه صلح اجتماعی در تالار سلام کرسی حقوق بشر، صلح و دموکراسی برگزار شد.
در ابتدای نشست، خانم دکتر ندا حاجی‌وثوق، مدیر کمیته زنان انجمن علمی مطالعات صلح ایران و دبیر نشست، ضمن خوشامدگویی به حضار محترم و معرفی سخنرانان گرامی، به منظور تبیین اهمیت موضوع، سؤالاتی را طرح نمودند:
سهم زنان در انتخابات چیست و چگونه است؟ آیا با گذشت ده دوره از انتخابات مجلس شورای اسلامی، باز هم معماری قدرت مشارکت سیاسی زنان را در سطح توده‌ای تنظیم خواهد کرد و یا باید امید داشت که مشارکت زنان در سطح نخبگی در این دوره رو به افزایش است؟ علل و عوامل عقیم ماندن موفقیت زنان در مشارکت‌های سیاسی چیست؟ تا چه زمان فرهنگ پدرسالار به بازتولید سیطره جنسیتی خود در عرصه قانونگذاری ادامه خواهد داد؟
در ادامه از خانم طیبه سیاووشی نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی این پرسش شد که به عنوان یک زن از هفده زن وارد شده به مجلس دهم و با توجه به تجربه زیستی خود مشارکت سیاسی زنان را در جامعه چگونه ارزیابی می‌کنید؟ مشارکت سیاسی زنان چگونه در صلح اجتماعی تأثیرگذار است؟
نماینده مردم تهران در پاسخ بیان داشت: حداقل در کلان شهرها ما این نتیجه مثبت را دیده‌ایم که ما بیشترین میزان حضور زنان را طی چهار دهه شاهد بودیم. به دلیل آنکه زنان نیمی از جمعیت جامعه را تشکیل می دهند اگر برنامه ریزان و سیاست گذاران نتوانند جایگاه زنان را در مناصب سیاسی تثبیت کنند، در واقع جامعه به توسعه پایدار و همه جانبه دست پیدا نخواهد کرد.
خانم سیاوشی در ادامه افزودند: مشارکت سیاسی از شرکت در انتخابات شروع می شود، پیگیری اخبار سیاسی تا تلاش برای دستیابی و حفظ مشاغل و مناصب سیاسی. مشارکت سیاسی امر مردانه ای نیست و در آیات قرآن و سیره عملی هم به آن اشاره شده است. یکی از جلوه‌های مشارکت سیاسی حضور زنان در مناصب سیاسی است و گرچه صد سالی است بحث مناصب سیاسی برای زنان مطرح شده، ولی متاسفانه درصد بسیار پایینی از مشاغل و مناصب سیاسی و حکومتی به زنان اختصاص داده شده، هم در سطح مدیران عالی و هم مدیران میانی. البته مصوبه ای در دولت یازدهم تصویب شد که تا پایان برنامه ششم توسعه نسبت مدیران زن و جوانان برای پست های مدیریتی ۳۰ درصد افزایش یابد. در برنامه ششم توسعه، بحث عدالت جنسیتی و استیفای حقوق زنان بر اساس الگوی عدالت جنسیتی مطرح شد و در شورای عالی اداری نیز به این بحث پرداخته شده است.
دومین سخنران نشت دکتر عباس محمدی اصل، در پاسخ به این پرسش که چگونه ساختارهای فرهنگی و باورهای کلیشه‌ای نسبت به جنسیت زنانه بر میزان مشارکت سیاسی زنان تأثیرگذار است؟ بیان داشت: قانونی شدن حق رای زنان به معنای تحقق کامل مشارکت سیاسی زنان نیست. مصادیق این وضعیت را می توان در مواردی چند بر شمرد: مردان بیش از زنان ، نامزد مناصب سیاسی می شوند و بیشتر رای دهندگان هم مردانند؛ شکاف منفعل یا نیمه فعال زنان از رفتار انتخاباتی مردان تبعیت می کند؛ اکثر استراتژیست ها و مشاوران و کارکنان رسانه و مشاوران جمع آوری کمک های مالی انتخابات مرد هستند و مروجین تبلیغاتی اکثرا مردند.
زبان انتخابات سیاسی هم نشان از ریشه های مردانه دارد: استعارات جنگ و ورزش مثل نبرد انتخاباتی، آسیب زدن به رقیب، نابودی حریف، حمله به مخالفان، شرط بندی روی نامزد پیروز، سرمایه گذاری مالی روی نامزد منتخب یا شعارهای انتخاباتی و رسانه ای مثل جلو و عقب بودن کاندیداها، کارزارهای انتخاباتی، ضربه کردن رقیب، اوت کردن و زیرخم گیری و بزکش کردن حریف، پذیرش شکست و به ثمر رسیدن پیروزی از این جمله است.
این نویسنده و استاد دانشگاه افزود: انتظارات فرهنگی از مدبر و مسلط و سختگیر بودن مدیر هم با ویژگی‌های زنان نمی خواند و در این فکر کلیشه‌ای نمود می‌کند که “زن که رئیس نمی شود”. تعداد کمتر نامزدهای زن برای پارلمان یا لیستی بودن نامزدهای جناحی ، منع یا محدودیت زنان از انتخابات ریاست جمهوری و وزارت و معاونت ریاست جمهوری، محدودیت تعداد مدیران زن و ضرورت مردسیرتی آنان برای طی مراحل رشد می‌تواند نتیجه این انتظارات تلقی شود که با پوشش اندک مواضع زنان در رسانه ها یا سرمایه گذاری مالی اندک تر روی آنها قرین می‌گردد.
در این صورت بدون تشویق حضور زنان با ثبت نام و انتخابات و تبلیغات جهت مشارکت بیشتر و مشروعیت مدنی انتخابات در پرتو حضور آنها، توانمندسازی زنان با رفع فقر و تامین اشتغال و استقلال شان، شکستن کلیشه های ناهمبرابری در خانه و مدرسه و رسانه و حتی تخصیص تبعیض های مثبت به آنان نمی توان به صلح و عدالت و بلکه توسعه پایدار اندیشید.
بدین سان شاهد کارکردهای زنان منتخب در تقویت مراقبت از بهداشت و آموزش و امنیت و رفاه و حقوق سیاسی و تسهیل روابط اجتماعی در قیاس با اعمال قدرت مردانه خواهیم بود و تصویب قوانینی در راستای کار مادران و حقوق اقلیت ها و محرومیت را چشم خواهیم داشت .
سومین سخنران این نشست دکتر افسانه اقبال‌نیا، مدیریت سازمان زنان حزب اسلامی کار بودند. از ایشان پرسش شد که چه موانعی بر سر مشارکت سیاسی زنان شناسایی کرده‌اند؟ و چه راهکارهایی در این خصوص پیشنهاد می‌دهند؟
این استاد دانشگاه در پاسخ، ضمن تشریح وضعیت مشارکت سیاسی زنان در دوران پس از انقلاب و دستاوردهای مثبت آن، موانع و راهکارها را چنین بیان داشتند: عدم درک درست احزاب و جبهه های سیاسی مختلف از شیوه های مختلف توانمندسازی و ظرفیت سازی زنان در حوزه های مختلف و نگاه تقلیل گرایانه آنها به نقش زنان؛ عدم درک واقعی برخی از زنان نسبت به نقش خود در پیشبرد سیاسی و اجتماعی زنان در عرصه های مختلف؛ مواجهه زنان با بی مهری سیاسیون در سطوح مختلف؛ نداشتن شبکه های مورد نیاز برای تاثیرگذاری در انتخاب کاندیداها عدم وجود سیاست های ترغیبی و تشویقی و عدم وجود سرمایه گذاری برای تسهیل مشارکت سیاسی زنان و …؛ ایشان، راهکارها را در اختصاص بودجه، تشویق احزاب به افزایش تعداد زنان مشارکت کننده و تخصیص سهمیه به زنان در انتخابات محلی و ملی و زمینه سازی حضور آنان در عرصه های اقتصادی دانستند.
آخرین سخنران نشست، خانم مریم بهادری، حقوقدان و مدرس دانشگاه، در پاسخ به سئوال که الزامات و بایدهای مشارکت سیاسی زنان چیست؟ بیان داشت: هسته واقعی و بن مایه دموکراسی، مشارکت متفکرانه و همگانی مردم است. مشارکت باید بدون تبعیض و به معنای واقعی کلمه همگانی باشد، خاصه در انتخابات و اداره امور کشور. قانون اساسی به ویژه در اصول سوم، نهم، بیستم و بیست و یکم، ظرفیت های موجود برای مشارکت بیشتر زنان در امور جامعه در کنار نقش های مادری و همسری را بیان داشته است. برای تسهیل مشارکت زنان در امور سیاسی الزامات متعددی در حوزه های مختلف مانند اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و حقوقی باید مدنظر قرار گیرند.
در ادامه ایشان به نقش زنان و جوانان در سیاست‌گذاری‌ها، رابطه میان تحصیلات و توسعه اقتصادی و شفافیت و قانون مربوط به شفافیت صحبت کردند و بر این نکته تاکید داشتند هر قانونی در زمینه شفافیت به تصویب برسد، ما می‌توانیم موفق باشیم.
در انتهای جلسه پس از پاسخ گویی به پرسش‌های مخاطبین، رونمایی از کتاب «انتخاباتی از جنس دیگر» تألیف دکتر عباس محمدی‌اصل صورت گرفت و در نهایت، خانم دکتر اصلی عباسی به نمایندگی از کرسی حقوق بشر، صلح و دموکراسی دانشگاه شهید بهشتی و انجمن علمی مطالعات صلح ایران، تقدیرنامه سخنرانان را اهدا نمودند.
