یادداشت صلح شماره ۳: اندیشه ورزان صلح

بازدیدها: 99

دکتر نعمت اله فاضلی

عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

عضو هیات مدیره انجمن علمی مطالعات صلح ایران

صلح مفهومی است با لایه های معنایی گسترده و دلنشین. برای جامعه امروز بشر، این مفهوم راهبردی همه جانبه، برای تحقق مجموعه وسیعی از آرمان هاست؛ آرمان عدالت، برابری، آزادی، بهزیستی، سلامتی، دوستی و صمیمیت، همدلی، گفتگو و معنویت و همه آنچه که می تواند زندگی جمعی انسان ها را بهتر سازد.

ما در موقعیتی از صلح و آرمان ها سخن می گوییم که بخشی بزرگی از مردم جهان و از جمله مردم ایران، درگیر تبعیض و خشونت، فقر و فلاکت، جنگ و بحران های محیط زیست و بحران های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی هستند. این بحران ها را واژه ها ناتوان از بیان شان هستند زیرا تجربه دردها و زخم هایی که موقعیت های ناصلح بر جسم و جان میلیون ها انسان هر لحظه وارد می سازند را نمی توان با هیچ واژه ای توصیف کرد. اما مگر چاره ای جز این هست که بیندیشیم، سخن بگوییم و برای صلح با تمام توان مان بکوشیم.

انجمن علمی مطالعات صلح ایران و بنیاد بین المللی خوارزمی، همگان را دعوت می کنند به گفتگو، گفتگویی همه جانبه و صمیمانه و مسوولانه. اگر نگوییم همه، دست کم بسیاری از بحران ها و ناصلح ها، از «زبان» آغاز می شوند. اگر فضای باز و آزادی برای گفتگو می بود، اگر همه گروه ها و مردم می توانستند سخن بگویند و نمایندگان شان خواست ها و نیازهای آنها را روایت کنند، جهان صلح آمیزتری می داشتیم. با این باور، می خواهیم همه اندیشمندان از تمام دانش ها و رشته های دانشگاهی و علمی را دعوت کنیم که از بینش ها و دانش ها و تجربه های شان در زمینه صلح و برای صلح سازی در حوزه عمومی سخن بگویند.

این گفتگوها بنا ندارد تا تلقی واحد از صلح و ناصلح را مبنای گفتگوها بگذارد. می خواهیم بکوشیم تا هر فرد خود برای ما بگوید و بیندیشد که صلح چیست؟ چگونه می توان زیست صلح آمیزی داشت؟ چه چیزهایی صلح را به ناصلح مبدل کرده و می کند؟ چگونه می توان موانع صلح را برداشت یا از آنها کاست؟ دانش های پزشکی، مهندسی، علوم طبیعی و پایه، علوم انسانی، علوم اجتماعی و هنرها و ادبیات چه کمکی به صلح در این موقعیت تاریخی برای مردم جهان به ویژه ایران و همسایگان می توانند ارایه کنند؟ دانشگاهیان و اندیشه ورزان و آفرینندگان فرهنگ و هنر در موقعیت کنونی چه مسوولیت و وظیفه ای در برابر صلح دارند؟ تجربه آنها از صلح چیست؟ می خواهیم از اندیشمندان و دانشگاهیان ایران، افغانستان، هندوستان، آسیای مرکزی، قفقاز، غرب آسیا و سراسر جهان دعوت کنیم تا برای ما از صلح روایت کنند، به این امید که این راویان صلح کمک کنند تا زبان صلح، آرمان صلح، چشم انداز صلح و زندگی صلح آمیز را از راه گفتگو بسازیم. باور ما اینست که همه می توانند ذیل هدف و آرمان مشترک صلح گفتگو کنند. باور ما این است که نه تنها اندیشمندان، بلکه همه شهروندان نقش مهمی در گفتگو برای صلح دارند. به سخن مولانا:

تو مگو همه بجنگند و زصلح من چه آید

تو یکی نه ای هزاری، تو چراغ خود برافروز

که یکی چراغ روشن، ز هزار مرده بهتر

که به است یک قد خوش، ز هزار قامت کوز