یادداشت صلح شماره ۷: فواید کتابت و تولید ادبیات صلح
بازدیدها: 68
پیامبر(ص) فرمودند: العلم صید و الکتابه قید (اصول کافی، ج۱)، یعنی دانش شکار است و نگارش دام است. و یا قیدالعلم بالکتاب (بالکتابه)، یعنی، دانش را با نگارش دربند کشید.
بحث صلح هنوز از جهت نظری در ایران موقعیت خوبی ندارد. دوستی که مدرس دانشگاههاست ذیل مطلبی در باب صلح نوشت که مردم که در ایران با هم دعوایی ندارند و مقامات هم که تنها راه جنگ با کفار را می شناسند. پس طرح بحث از صلح وجهی ندارد. دیگری معتقد است که جنگ و صلح کار دولت است و بقیه فعالیت ها بی ثمر می باشد و…. کمترین سخنی که اینجا می توان گفت آن است که حتی در میان دانش آموختگان مراکز آموزش عالی، نه از صلح شناختی مناسب وجود دارد و نه از احوال مردم و حکومت. وجود صلح تنها نبود خشونت و شمشیر نیست، گرچه جامعه ما خالی از خشونت های عریان هم نیست. با این حال مساله عمیقتر است و تا «صلح مثبت» فرسنگها فاصله داریم. به نظر من ابرمساله (Super Problem) ایران، «گسست» است که جلوه های متنوعی هم دارد: گسست نسلی، گسست جنسیتی، گسست قومی، گست دینی و مذهبی، گسست دولت و ملت. برای این ناصلح ها چاره ای نیست تا ذهنیت صلح تولید کرد. درباره مقامات هم مواضعشان، اولا: همواره در مقابل کفار نیست ( بلکه فی الحال با مردم چه باید بکنند؟) و ثانیا در آنجا هم مبانی متفکران دینی در این زمینه اجماعی نیست. این نکات چون توضیح داده نشده، فضای ایجاد صلح و خلق فرهنگ صلح، مسیر درازی در پیش دارد؛ به ویژه که درروزگار ما در ایران امروز از نگاه بسیاری، صلح، ضد ارزش و جنگ و ستیز، ارزش است و برای همین گفته می شد و به همین جهت مثلا مذاکره کنندگان تهدید می شدند و ….
به دلایل یادشده صرف طرح بحث شفاهی از صلح با اینکه لازم است، اما کافی نیست و این صید باید با کتابت شکار شود تا بر اذهان و جانها اندک اندک اثر بگذارد. اما در فواید کتابت بحث در زمینه صلح می توان گفت:
- از جهت مبنایی علم بدون کتابت نه شکل می گیرد و نه منتقل می شود. تمدن بشری آنگاه شکل گرفت که نوشتن رایج شد. یکی از دلایلی که علوم انسانی بومی و خودی فعلا ممکن نیست، همین است که درباره آن نوشتار و متنی که مورد تایید کارشناسان باشد، در اختیار نیست و با شعار نمی تواند تولید علم و تاسیس رشته داشت؛
- نوشته فرصت نقد وبررسی موضوع مطرح شده را به صورت درست و دقیق ممکن می سازد و همین سبب به وجود آمدن فضا تازه، سخن نو و گسترش علم در یک حیطه می شود.
- نوشته ماندگارتر و قابل دسترستر از گفتار برای مخاطبان متنوع است و سبب می شود تا داشته های نظری دیگران بتوان در زمان های مختلف به سهولت در اختیار افراد کثیری قرار گیرد وبه نسل های بعدی منتقل گردد؛
- انجمن علمی مطالعات صلح اگر نتیجه داشتههایش را ثبت و ضبط نکند، مسیر درستی نمی رود. کار اصلی این انجمن دامن زدن به فرهنگ صلح با زبان آکادمیک است. به نظرم فعالیت انجمن که در زمینه ارایه های شفاهی در باب صلح موفق ارزیابی می شود، برای مکتوب کردن آن مباحث حتما باید به مکانیزمی کارآمد برسد.
- تنها مساله زمان حاضر بحث گرانی و کمبود کاغذ است که نشر آثار می تواند در شکل دیجیتالی محدود بماند و البته به صورت الکترونیکی در سطح وسیع منتشر گردد که هم کم هزینه است و هم به سهولت در اختیار همه علاقه مندان قرار می گیرد.
