گزارشی از دومین نشست دیپلماسی صلح به همراه فایل صوتی
بازدیدها: 39
کمیته صلح و روابط بین‌الملل در انجمن علمی مطالعات صلح ایران، با مشارکت موسسه پژوهشی فرهنگ دیپلماسی و گفتگو، دومین نشست از سلسله نشست‌های دیپلماسی صلح را در مورخ ۲۳/۵/۱۴۰۱ ساعت ۱۶ به صورت غیرحضوری با حضور استادان و دانشجویان روابط بین‌الملل و علاقه‌مندان برگزار نمود.
در این نشست دکتر سید وحید کریمی دیپلمات پیشین در لندن و نیویورک و تحلیلگر مسائل اروپا و آمریکا، با موضوع واکاوی نقش نهادهای تصمیم‌گیرنده در دیپلماسی صلح و دکتر غلامرضا کریمی عضو هیئت‌علمی دانشگاه خوارزمی و مدیر موسسه پژوهشی فرهنگ دیپلماسی و گفتگو، با موضوع دیپلماسی صلح و خطاهای سیاست‌گذاری و واکاوی نقش نهادهای تصمیم‌گیرنده در دیپلماسی صلح، به عنوان سخنرانان این نشست و دکتر امیر هوشنگ میرکوشش عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی و دبیر علمی کمیته صلح و روابط بین‌الملل انجمن علمی مطالعات صلح ایران حضور داشتند.
دکتر سید وحید کریمی سخنرانی خود را با موضوع واکاوی نقش نهادهای تصمیم‌گیرنده در دیپلماسی صلح آغاز کرده و نظرات و دیدگاه‌های خود را در ارتباط با دیپلماسی صلح بیان داشت و گفت که در حال حاضر در زمینه دیپلماسی چندین دیدگاه به قرار زیر مطرح است:
- ما در دوران گذر هستیم به همین دلیل باید اجازه دهیم تابا جنگ جایگاه هر کشور تعریف شود
- هنرنخبگان این است که باعث کاهش تنش، پیشگیری از جنگ و تأمین آرامش و امنیت شوند
- عدم فعالیت کشورهای فرا منطقه‌ای در راستای آرامش و امنیت کشورها
اقدامات ابتکاری جدید دیپلماسی صلح
از جمله اقدامات ابتکاری که دکتر سید وحید کریمی بیان نمود، می‌توان به حذف ویزا که از پیش در برخی کشورها صورت گرفته، گردشگری درمانی، گردشگری زیارتی، تبادل هیات های فرهنگی و هنری، تعیین رایزن‌های فرهنگی و اقتصادی و … اشاره نمود که این گونه اقدامات انجام شده ولی موثر واقع نشده به همین دلیل می‌توان از اقدامات ابتکاری جدیدی به قرار زیر در بهبود و گسترش دیپلماسی صلح استفاده نمود:
- استفاده از کادر مجرب در سفارت خانه‌ها
- استفاده از ظرفیت دیپلماسی فرهنگی همچون برگزاری جشن‌ها، برگزاری کنسرت‌های خوانندگان پر طرفدار، اعیاد مذهبی، اربعین، توزیع نوارهای موسیقی مشروع، پخش فیلم، تئاتر و …
- برگزاری دوره‌های آموزشی ویژه خبرنگاران
- برای گسترش دیپلماسی صلح باید به دنبال یک مخرج مشترک با مردم، اجتماع سیاسیون، خبرنگاران و … باشیم، برای این منظور باید یکایک مخرج مشترک کشورها و همسایگان را پیدا و بر روی آن کار کنیم
- بازارچه‌ها و نمایشگاه غذا می‌تواند بخشی از دیپلماسی باشد
- فعال نمودن بخش خصوصی
- اعزام سفرا و دیپلمات‌های خانم و همچنین ارتباط همسران مقامات و دیپلمات‌ها با هم
- تبادل نخبگان، اساتید و دانشجویان
- همسان‌سازی صنعتی و اتمی با همسایگان
- دیدار از آثار تاریخی و مهمانی دادن پیش از جلسات رسمی
- استفاده از ظرفیت های بخش های ورزشی، نگارخانه ها و نمایشگاه ها
- تخصیص بودجه برای دیپلماسی صلح که بسیار مهم است
- اقدامات نیابتی از طریق گروه‌ها و کشورهای دیگر
- حل مشکلات مرزی و همچنین حذف مرزها
- دیدار مقامات در شهرهای مرزی
- و …
دیپلماسی صلح و خطاهای سیاست‌گذاری
دکتر غلامرضا کریمی در ابتدای سخنرانی خود ابتدا گذری به دیپلماسی و سپس صلح و در نهایت به خطاهای سیاسی(سیاست‌گذاری) داشته و بیان نمود که عمده رفتار دولت‌ها در غالب صلح و جنگ خلاصه می‌شود که البته برجستگی جنگ در طول تاریخ بیشتر بوده است، ولی دیپلماسی نیز همه کوشش خود را نموده تا با استفاده از پیچیده‌ترین شیوه‌ها، در صدد حفظ صلح در جهان برآید. در واقع، اگر ما بحث روابط بین‌الملل را بررسی کنیم، شاید یکی از تأثیرگذارترین مفاهیم در حیطه روابط بین‌الملل و سیاست بین‌الملل، دیپلماسی است که به تعبیر مورگنتا ابزاری است برای صلح و مدارا. امروزه آن چیزی که به عنوان مغز متفکر قدرت ملی در سیاست بین‌الملل از آن نام برده می‌شود، دیپلماسی است.
سه روند تأثیرگذار دیپلماسی
- بحث پایان جنگ سرد و کاهش نقش ایدئولوژی در دیپلماسی
- انقلاب اقتصادی
- انقلاب اطلاعاتی
دو نوع دیپلماسی پس از جنگ سرد
- دیپلماسی سنتی با محوریت دولت‌ها
- دیپلماسی عمومی
در دیپلماسی عمومی نقش افکار عمومی بسیار برجسته است. امروزه رسانه‌ها نقش کلیدی و موثری در دیپلماسی عمومی دارند.
اگر صحبت از دیپلماسی صلح می‌کنیم، منظور ما این نیست که واقعیت جهان سیاست را نادیده بگیریم. ماهیت سیاست بین‌الملل یک صحنه هابزی است و دنیای سیاست بین‌الملل دنیای جنگ قدرت و منازعه‌ای است که حق در آن بی‌معناست.
در دیپلماسی صلح، نگاه ما به جنگ هم هست چراکه بسیاری از دولت‌ها جنگ را گزینه مطلوب خود می‌دانند و آن را صرفاً گزینه ناچاری نمی‌دانند که در برخی مواقع اجتناب‌ناپذیر است. حاکمان در شرایط مختلف به گونه‌ای رفتار می‌کنند که صلح فدای جنگ می‌شود. تفاوت دیپلماسی حال حاضر با دیپلماسی ۴۰ سال پیش در این است که در حال حاضر مردم در دیپلماسی نقشی برجسته تر دارند.
خطاهای سیاست‌گذاری
تجربیات تاریخی
خردورزی و پندآموزی از تجربیات تاریخی بخش مهمی است که باید به آن توجه داشت؛ چراکه عدم توجه به تجربیات تاریخی، کشورها را به لبه پرتگاه می‌برند همچون عراق، لیبی و … . در حال حاضر به دلیل قدرت افکار عمومی و رسانه‌ها، رهبران و روسای جمهور کشورهای مختلف می‌توانند خطاهای خود را در درون خود مشاهده و حتی آن را اصلاح کنند دیگر مانند زمان گذشته نیست که خطاهای یک رهبر یا رئیس‌جمهور پس از گذشت چندین دهه برملا شود.
خطاهای هزینه هدر رفته
زمانی که انسان برای کاری هزینه می‌کند، اغلب آن را رها نمی‌کند. این امر به ویژه در میان سیاست‌مداران بسیار شایع است، زمانی که یک سیاست‌مدار تصمیم می‌گیرد و برای آن هزینه و زمان صرف می‌کند، علیرغم بازخورد منفی، آن را رها نمی‌کند. در این شرایط، داشتن اتاق فکر و استفاده از ظرفیت نخبگان و اندیشمندان ضروری است.
بخش پایانی نشست دیپلماسی صلح
پس از پایان سخنرانی دکتر غلامرضا کریمی، دکتر امیر هوشنگ میرکوشش پس از تقدیر و تشکر از دکتر کریمی از دانشجویان و اساتید درخواست نمود تا سؤالات خود را مطرح نمایند. ابتدا دکتر رامتین رضایی پرسش خود را از دکتر غلامرضا کریمی درباره نظام سنت هابزی مطرح نمودو پس از وی نیز دکتر میرکوشش پرسش های دانشجویان و استادان را مطرح و دکتر سید وحید کریمی و دکتر غلامرضا کریمی پاسخ پرسش های استادان و دانشجویان را دادند و پس از حدود دو ساعت نشست دیپلماسی صلح به پایان رسید.
