گزارش نشست تخصصی «امضای اسناد علم و فناوری، آموزشی و فرهنگی برای عضویت در سازمان همکاری شانگهای»

بازدیدها: 905

کمیته روابط بین الملل و صلح انجمن علمی مطالعات صلح ایران و مرکز مطالعات اوراسیای مرکزی دانشگاه تهران، با در نظر داشت لزوم امضای اسناد همکاری های علم و فناوری، آموزشی و فرهنگی از سوی ایران برای تکمیل فرایند عضویت در سازمان همکاری شانگهای، در روز سه شنبه پانزدهم شهریورماه ۱۴۰۱ نشستی تخصصی با حضور صاحبنظران دانشگاهی در حوزه مطالعات منطقه ای برگزار نموده و به بررسی سه سند مذکور پرداختند. سخنرانان این نشست تخصصی عبارت بودند از:

ـ جناب آقای دکتر عباس ملکی (دانشگاه صنعتی شریف)

ـ جناب آقای دکتر بهرام امیراحمدیان (دانشگاه علامه طباطبائی)

ـ جناب آقای دکتر جهانگیر کرمی (دانشگاه تهران)

ـ جناب آقای دکتر اکبر ولی زاده (دانشگاه تهران)

مهمترین نکته های مطرح شده در مورد اسناد همکاری های علم و فناوری، آموزشی و فرهنگی سازمان همکاری شانگهای به شرح زیر بود:

۱. هر چهار استاد صاحبنظر، امضای اسناد یادشده توسط ایران را گامی مهم در پیشبرد همکاری های علمی و فرهنگی کشورمان در سطح منطقه ای دانستند.

۲. در زمینه سند همکاری های آموزشی، پیشنهاد شد که از هم اکنون هیات نمایندگی ایران متشکل از استادان متخصص در امور آموزشی از دانشگاه های برتر کشور تعیین شده و به گروه کارشناسان دایمی کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای، برای بررسی کیفیت آموزش های دانشگاهی در منطقه زیرمجموعه این سازمان معرفی شوند. همچنین با توجه به فرصت های علمی ارزشمندی که شبکه دانشگاهی در این سازمان با رهبری دانشگاه شانگهای در یکاترینبورگ روسیه فراهم آورده است، پیشنهاد شد که در گام نخست، شماری از دانشگاه های برتر کشور به عضویت این شبکه درآمده و همکاری های علمی خود را با دیگر دانشگاه ها در سطح منطقه آغاز کنند.

۳. در زمینه سند همکاری های علم و فناوری، پیشنهاد شد کارگروهی از دانشگاهیان کشور تشکیل شده و در زمینه تبادل دانش و فناوری های نوین با دانشگاه ها و مراکز علمی کشورهای عضو این سازمان، به ویژه در حوزه فناوری بهره گیری از انرژی های تجدیدپذیر، علوم حفاظت از محیط زیست، فناوری های حوزه صنایع نفت و گاز و سیاست گذاری، نوآوری و کارآفرینی صورت پذیرد.

۴. در زمینه سند همکاری های فرهنگی، از آنجا که بخش بزرگی از حوزه جغرافیایی سازمان همکاری شانگهای با حوزه فرهنگی و تمدنی ایران همپوشانی دارد، از این رو، امضای این سند همکاری می تواند زمینه فعالیت های فرهنگی گسترده ای همچون تهیه فیلم های مستند مشترک در مورد آثار معماری تاریخی، ساختن فیلم های مشترک در مورد زندگی اندیشمندان و مشاهیر منطقه همچون خوارزمی، فارابی، مولوی، پورسینا، خواجه احمد یسوی، پوریای ولی، شیخ نجم الدین کبری و دیگر بزرگان، مبادله نسخ خطی و همکاری در مرمت نسخ تاریخی، راه اندازی بنیاد منطقه ای نوروز و برگزاری نشست ها، کارگاه ها و همایش های مشترک با هدف گفتمان سازی فرهنگی در برابر حرکت های تندروانه و تروریسم را فراهم آورد.

۵. نکته مهمی که استادان حاضر در جلسه به عنوان مانع اصلی گسترش همکاری در هر سه سند بر آن تاکید نمودند، این است که در این اسناد، زبان های رسمی همکاری های علم و فناوری، آموزشی و فرهنگی، تنها دو زبان روسی و چینی تعیین شده اند. از آنجا که فارسی زبان رسمی سه کشور ایران، تاجیکستان و افغانستان (عضو ناظر) بوده و گویشوران زبان فارسی در دیگر کشورهای عضو این سازمان شامل ازبکستان، روسیه (به ویژه مناطق مسلمان نشین و جمهوری هایی مانند اوستیای شمالی)، چین (به ویژه در منطقه سین کیانگ و میان مردم اویغور)، پاکستان (با در نظر داشت پیوندهای نزدیک میان دو زبان فارسی و اردو) و هندوستان (با گویشورانی در سراسر شبه قاره) حضور دارند؛ و از آنجا که شمار بسیاری از کتاب ها و نسخ خطی و نیز کتیبه های تاریخی در معماری سراسر این حوزه تمدنی به زبان و خط فارسی نوشته شده اند و این زبان می تواند زمینه همکاری های فرهنگی میان کشورهای این سازمان را گسترش دهد، پیشنهاد می شود از دبیرخانه این سازمان به طور کتبی درخواست شود که زبان فارسی نیز به عنوان یکی از زبان های رسمی در این سازمان در اسناد رسمی درج شود. انجام گفتگوهای دیپلماتیک و جلب موافقت هر یک از کشورهای عضو به طور جداگانه، بی تردید در زمینه سازی برای پذیرش این پیشنهاد در آن سازمان موثر خواهد بود.

در پایان، در جهت اجرایی سازی سه سند یادشده، انجمن علمی مطالعات صلح ایران و مرکز مطالعات اوراسیای مرکزی دانشگاه تهران آمادگی خود برای همکاری با وزارتخانه امور خارجه در زمینه تدوین یک بانک اطلاعاتی از مشخصات استادان و پژوهشگران ایرانی متخصص در حوزه مطالعات منطقه سازمان همکاری شانگهای و گردآوری ایده ها و پیشنهادها برای استفاده از ظرفیت های موجود برای پیشبرد دیپلماسی علمی و فرهنگی ایران در سطح منطقه را اعلام داشتند. این دو نهاد دانشگاهی همچنین اعلام کردند که آماده اند تا با پذیرش نقش هماهنگ کننده ملی برای اجرایی سازی سه سند مورد اشاره، به عنوان بازوی مشورتی وزارت امور خارجه، به همکاری برای ارتقای جایگاه ایران در زمینه های علم و فناوری، آموزشی و فرهنگی در سطح منطقه سازمان همکاری شانگهای بپردازند.