آموزش از راه دور برای جوانان محروم از تحصیل افغانستان/یادداشتی از کریم دهقان
بازدیدها: 565
مردم افغانستان، در وضعی قرار گرفته اند که فقر دست‌وپای همه را بسته است. در بیست‌سال گذشته ما کمتر به فقر سرمایه‌ها‌ی اقتصادی مواجه بوده‌ایم و بیشتر به انباشت سرمایه‌های‌های علمی و فرهنگی نیاز داشتیم، اما پس از سقوط دولت جمهوری افغانستان به دست طالبان، نه‌تنها فقر فرهنگی دامن‌گیر همگی شده، بلکه هر دو سرمایه را از دست داده ایم. شمار زیادی از نخبگان افغانستان از کشور فرار کرده‌اند، نهاد‌های فرهنگی و اقتصادی به رکود مواجه‌اند، آزادی بیان تحت سانسور شدید قرار گرفته است، زنان جوان از حق آزادی، تحصیل، کار و مشارکت سیاسی محروم گشته‌اند و دختران بالاتر از صنف ششم دیگر اجازه ندارند به مکتب/مدرسه بروند. در چنین شرایط، یکی از راهکارهایی که مطرح می‌گردد، پشتیبانی از سازمان‌های آموزشی و فرهنگی در داخل (در صورت ممکن) و خارج از افغانستان است. ما نیاز به تداوم فرآیند آموزش و پرورش از راه‌‌دور داریم.
دانشگاه سیستان‌وبلوچستان با همکاری انجمن علمی مطالعات صلح ایران و برنامه قلب آسیا در چارچوب فرآیند بین‌المللی استانبول، کارگاه‌های آموزشی آنلاین را زیر نام «مدرسه تابستانی بین‌المللی ویژه دانشجویان و پژوهشگران افغانستانی» با تدریس استادان مجرب از افغانستان و ایران برگزار کرده است.
این برنامه شامل کارگاه های روش‌شناسی پژوهش، علوم اجتماعی، روان‌شناسی، حقوقی، روزنامهنگاری، سیاست خارجی، تاریخ و سیاست در افغانستان، ادبیات فارسی و اقتصاد مالی می‌شود که هرکدام این بخش‌ها چندین کلاس تخصصی دیگر را در بر می‌گیرد. این برنامه از ۳۱ جوزا/خرداد ۱۴۰۱ آغاز و تا ششم عقرب/آبان ۱۴۰۱ ادامه خواهد داشت.
یکی از برنامههای در حال اجرا، «کارگاه‌های روزنامهنگاری» است که شامل ده جلسه می‌گردد و تا ششم سنبله/شهریور ادامه خواهد داشت. مدرس این کارگاه‌ها خانم سهیلا عرفانی، رییس پیشین دانشکده ژورنالیسم دانشگاه هرات افغانستان، است. در کارگاه مذکور حدود پنجاه‌تن از دانشجویان و دانش‌آموختگان از داخل و بیرون از افغانستان به شکل برخط(آنلاین) اشتراک کرده‌اند. خانم فرحناز باور، دانشجوی مقطع دکتری ادبیات فارسی دانشگاه الزهرا، یکی از شرکت‌کنندگان این کارگاه‌ها است که می‌گوید:
«برگزاری چنین برنامههای بزرگ آموزشی در شرایط بحرانی افغانستان، برای جوانان، به‌ویژه برای دختران که از حق تحصیل و زندگی محروم‌اند به‌شدت سازنده است. این‌روزها ما دوره روزنامهنگاری را در شرایطی می‌خوانیم که گلوی آزادی بیان خفه شده و کار خبرنگاری جرم پنداشته می‌شود. با تأسف که دستگاه‌های رسانه‌ای متوقف یا تحت نظارت و سانسور شدید یک نظام دیکتاتور و تندرو قرار دارد.» او افزود: «ما به راه‌مان ادامه خواهیم داد و تا پای جان برای بلندکردن صدای عدالت‌خواهی و آزادی خواهیم ایستاد.»
عده‌ای از کارشناسان آموزش و پرورش به این باوراند که نهاد‌های معیاری تحصیلی در افغانستان در حال فروریختن است و یکی از بهترین راهکارهایی که می‌تواند بدیلی برای جبران این اتفاق باشد، ایجاد سازمان‌های آموزشی و پژوهشی مجازی است تا مدرسان و پژوهشگران بتوانند از راه دور جوانان محروم‌ازتحصیل در افغانستان را از ناحیه آموزش و پرورش یاری رسانند. با این‌حال، نبود دسترسی به پوشش شبکه‌‌ای اینترنت، نبود توانایی استفاده از امکانات مدرن آموزشی و گسترش فقر از بزرگ‌ترین چالش‌هایی است که تا هنوز پیداکردن راه‌حل بنیادی را دشوار کرده است.
