یادداشت دکتر محمد منصورنژاد در مورد زیست همدلانه مهاجران در کشور میزبان بر اساس مذاهب
بازدیدها: 34
یادداشتی از دکتر محمد منصورنژاد،عضو هیات مدیره انجمن علمی مطالعات صلح ایران/ گفته اند و درست هم گفته اند که «حُسن السوال نصف العلم» (خوب پرسیدن نیمی از دانش است) و مفهوم مخالفش این می شود که بد پرسیدن راه فهم درست را می بندد.
به نظرم به قول «سهراب سپهری» در بحث مناسبات شیعه و سنی به ویژه در ایران و افغانستان، چشم ها را باید شست؛ جور دیگر باید دید.
اصلا شروع بحث ذیل عنوان مهاجران افغانستانی حنفی مذهب و روابطشان با دیگر ایرانیان، درست نیست. زیرا تعبیر «افاغنه مهاجر، اتباع بیگانه و خارجی» برای کسانی که بسیاری از آنها سالها در ایران ساکنند و بلکه گاه خود نسل دوم و یا سوم مهاجران افغانستانی به ایران هستند[۱]، روا نیست. به نظرم بحث را باید از جای دیگر و عقبتر و مبنایی تر شروع کرد. در ادامه در این زمینه به نکات چندی اشاره می شود:
۱٫چرا به جای مهاجرت، از اصطلاح و مفهوم پربار «هجرت» که پشتوانه قرآنی دارد، استفاده نکنیم تا آنگاه به جای به کار بردن تعبیر پیروان مذاهبی از کشور دیگر، از مومنان و مسلمانان و مناسبات آنها نگوییم؟ و از هجرت مومنانی از دارالاسلام به دار الاسلام. می دانیم که هجرت با مهاجرت فرق دارد. پس چرا از تعبیر هجرت استفاده نکنیم؟ به تعبیر «سازه انگاران»، هنجارها و ذهنیت ها مهم است که بسیاری از مناسبات با همین مفاهیم ساخته می شوند و نه واقعیت ها. کلمه هجرت بار ارزشی دارد (قرآن مجید: توبه؛ ۲۰)[۲] و هجرت هم همیشه از اسلام به کفر و بالعکس نیست. هجرت در چهار شکل متصور است: از دارالاسلام به دارالاسلام و یا به دارالکفر و در مقابل از دارالکفر به دارالاسلام و یا دارالکفر.[۳]
به یک مسلمان تحت ستم، اصلا نباید گفت چرا هجرت کردید؟ زیرا اگر چنین نمی کردند، از نظر دینی کار نادرستی می کردند. زیرا در فردای محشر یکی از پرسش ها آن است که چرا مستضعف بودید؟ چرا تحت ستم قرار گرفتید؟
إِنَّ الَّذِینَ تَوَفَّاهُمُ الْمَلائِکَهُ ظالِمِی أَنْفُسِهِمْ قالُوا فِیمَ کُنْتُمْ قالُوا کُنَّا مُسْتَضْعَفِینَ فِی الْأَرْضِ قالُوا أَ لَمْ تَکُنْ أَرْضُ اللَّهِ واسِعَهً فَتُهاجِرُوا فِیها فَأُولئِکَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ وَ ساءَتْ مَصِیراً (۹۷/نساء)
