صلح با خود؛ پیش درآمد صلح با دیگران، اصل فراموش شده
بازدیدها: 594
سید مجتبی طاهری
دانش آموخته دکتری جامعه شناسی سیاسی
دبیر آموزش و پرورش و مدرس دانشگاه آزاد اسلامی
اعتراضات اخیر در ایران که در پی درگذشت دختر ایران، مهسا امینی در بازداشتگاه پلیس صورت گرفت، نشان از آن دارد که جامعه ایران شناخت صحیحی از صلح ندارد. انباشت مجموعه ای از مصائب و رنج های متورم شده، در نتیجه سیاست های ناکارامد نظام سیاسی دست کم در یک دهه گذشته، که پاسخ در خور و شایسته ای نیز نیافته بود، به زخم کهنه ای می ماند که بر اثر عدم رسیدگی و گذشت زمان، مملو از چرک و کثافات شده است و حال سر باز کرده، و تراوشات بیرونی آن اگرچه رخساره بیمار را اندک روشنی بخشیده، اما حکایت درو نآن، جسم بیمار را دردمندتر کرده است.
اعتراض که تب سنج هر نظام سیاسی در رویارویی با مسائل است، به اغتشاش گرایید و کاربرد خشونت غیر قانونی، در برابر خشونت رسمی که المامور معذور است، شناخت مسئله را در هاله ای از ابهام قرار داد. شعار «زن، زندگی، آزادی» و « مرد، میهن، آبادی» که در خود کرامت و عزت ایران و ایرانی را طلب می نمود، در پس شعارها و شعارنویسی های هنجار شکنانه، تخریب ها، برخوردهای فیزیکی و مجادله های بی پایان، رنگ باخته و به ابزار مداخله بیگانگان فروکاهید.
بر همگان روشن است که از شوره زار، گیاهی جز خس و خاشاک نخواهد رویید، و خشونت در برابر خشونت را، جز تداوم خشونت افسارگسیخته، ثمر و بهره ای نخواهد بود، که از کوزه همان تراود که در اوست. آن که کاربرد خشونت را ابزاری برای نفی خشونت حاکم می داند تا در فردای پیروزی، گل صلح و امید بپروراند، معتادی را می ماند که در نشئه حاصل از مصرف مواد مخدر، زندگی بهره مند از همه نعمات را فریاد می زند.
آن که وجودش سرشار از خشم و کینه است، و شعارش «زدی ضربتی، ضربتی نوش کن» و یا « می کشم می کشم هر آن که خواهرم کشت»، چگونه می تواند از دوستی، محبت و صلح سخن به میان آورد. آن که به صلح با خود نرسیده است، چگونه می تواند از صلح سخن گوید، و چگونه می تواند صلح را برای دیگران به ارمغان آورد؟
میلدرد میزت نورمن، استاد معنوی و فعال صلح که به وی لقب «زائر صلح» را داده اند، معتقد است: «وقتی به صلح با خویش رسیدید، به فردی تبدیل خواهید شد که می تواند با دیگران در صلح زندگی کند».
بنابراین، برای رسیدن به صلح باید از خود شروع کرد؛ اصلی که شوربختانه مغفول مانده است. اما چگونه می توان به صلح درون و صلح با خود دست یافت؟ به باور روان شناسان، صلح با خود را می توان از راه شناخت خود، مهربان بودن با خود، رها نمودن اندیشه های منفی، بهبود روابط با دیگران، دوست داری طبیعت، حقیقت جویی، صداقت، نظم و ترتیب در امور، عشق ورزی نسبت به دیگران بدون هر گونه توقع و انتظار، انعطاف پذیری و پرهیز از خشونت، قدردان خود و محبت دیگران بودن، به نیمه پر لیوان توجه داشتن، ایجاد شور و نشاط در خود و به تبع آن خندیدن و کوشش برای خنداندن دیگران، شکست را راهی برای یادگیری و مقدمه ای برای موفقیت های آینده دانستن، قدری پس انداز و قناعت کردن، آینده نگری و … به دست آورد.
در مجموع، برقراری صلح با خویش یک مهارت و در عین حال یک ضرورت است، و این بدین معنا است که هر فردی باید مهارت برقراری صلح با خویش را در خود تقویت کند. طبیعی است که در مسیر تمرین این مهارت، خطاهایی نیز رخ خواهد داد که باید به فال نیک گرفته شوند و دلسرد و ناامید نشد، چرا که این خطاها راه را بر ما روشن تر می سازند. قدر مسلم، دست یابی به مهارت برقراری صلح با خویش، پیش شرط صلح با دیگران و تحقق رویای صلح جهانی خواهد بود.