انجمن علمی مطالعات صلح ایران

یادداشت صلح

یادداشت صلح

یادداشت صلح شماره ۲۰: تأثیر ورزش در برقراری صلح در جهان

فرزاد محمدی – صلح؛ یکی از آرمان های جهانی و یکی از مهمترین ضرورت های زمان حال است و زندگی انسان های مختلف در سراسر جهان را تحت الشعاع قرار می‌دهد. پیشرفت یک جامعه، آرامی و زندگی بدون ترس و استرس از جنگ و درگیریهای سیاسی نیاز به صلح دارد. صلح یک تفکر است، یک محبت متقابل و یک دیگر را پذیرفتن. در سال های گذشته یکی از راه های ارتباطی بین کشورها، مسابقات ورزشی بوده است که توانسته ارتباط موثری بین کشورهایی که حتی روابط دیپلماتیک مطلوبی با یک دیگر ندارند، برقرار کند( مسابقه فوتبال در جام جهانی بین ایران و امریکا در جام جهانی ۲۰۲۲). از طرفی تغییر و تحولات دیپلماتیک در چند دهه اخیر دایره فعالیت، قدرت و جذابیت ورزش و نهاد‌های ورزشی را روز افزون کرده است و از سوی دیگر ورزش بخش مهمی از زندگی مردم شده است و مخاطبین جهانی دارد.

Read More
یادداشت صلح

یادداشت صلح شماره ۱۹: نکاتی درباره صلح امام حسن (ع)

دکتر خسرو قبادی – صلح دو معنا دارد: معنای کمینه که به معنی نبود جنگ است و معنای بیشینه که بمعنی وجود آسایش و آرامش، عدالت، کرامت و سایر فضایل انسانی است. حد بیشینه نیز طیفی و ذو مراتب است.

امام حسن هم در اندیشه و هم سیره خود نمونه‌های بارزی در هر دو نوع برجای گذاشته است.

در معنای اول دست‌کم  ۵ نمونه بارز می‌توان از سیره امام برشمرد:

۱-دفاع از عثمان در مقابل شورشیان و آشوبگران در سنین جوانی: امام حسن هم مانند پدرش منتقد و بل معترض به عثمان بود و رویکرد و عملکرد او را در شیوه حکومت قبول نداشت اما همانند پدرش معتقد بود راه مقابله با آن رویکرد و عملکرد خشونت آمیز نباید باشد. برای همین در حالی که عثمان را قبول نداشت اما در مقابل شورشیان ایستاد و جراحت هایی هم برداشت به گونه ای که حتی عثمان نیز از او خواست مواظب خودش باشد و بیش از این مقاومت نکند؛

Read More
یادداشت صلح

یادداشت صلح شماره ۱۸: رمضان و صلح

مهدی مخبری – صلح واژه‌ای پرتکرار در سخن و نظر و سخت غریب در عمل است و عجیب که ما مسلمانان از ظرفیت‌های آموزه‌های دینی برای توسعه و تعمیق صلح و فراگیر ساختن گفتمان صلح‌طلبی غافلیم.

موسم رمضان و فریضه روزه‌داری را به جرئت می‌توان فرصت بی‌بدیلی بر گسترش گفتمان صلح‌خواهی و صلح‌دوستی در سطوح مختلف روابط انسانی تلقی کرد و اساسا مگر صلح جز برای زیست بهتر و متعالی‌تر و انسانی‌تر شدن روابط فردی، اجتماعی و سیاسی در جامعه بشری است و مگر ماه رمضان با دعوت و توصیه به انس با خدا، خویشتنداری و امساک از لذات مادی، تسلط بر لذات نفسانی در بعد فردی و دستگیری از نیازمندان و محرومان و توسعه رحمت در روابط با دیگران و کمک به بهبود حال سایر انسان‌ها در بعد اجتماعی مفهومی جز صلح را تبلیغ و تکثیر می‌کند؟

Read More
یادداشت صلح

یادداشت صلح شماره ۱۷: تفسیر موسع حق دفاع مشروع؛ شمشیری دو دم در مقابل صلح

دکتر حمیدرضا اکبرپور – منشور سازمان ملل متحد به عنوان اساسنامه مهم‌ترین سامان بین‌المللی و به نوعی مانیفست نظم نوین جهانی پس از جنگ جهانی دوم بوده است. با وجود فراز و نشیب‌های بسیاری از جمله جنگ‌های متعدد و به‌ویژه دوران جنگ سرد، اما اندکی از اهمیت این منشور کاسته نشده است. چه بسا که با وجود رسوخ بیشتر حقوق بین‌الملل، عملاً اهمیتی فزون‌تر یافته است.

این منشور همواره بر منع توسل به زور تاکید کرده است و روح منشور منبعث از آن است. مواد گوناگون این منشور از اهداف سازمان تا ذکر کارکرد ارگان‌های آن، همگی در جهت منع توسل به زور و تثبیت و ترویج صلح است. اما ماده ۵۱ این منشور، استثنایی را بر این رویه و رویکرد کلی وارد کرده است. در این ماده آمده است که “در صورت وقوع حمله مسلحانه علیه یک عضو ملل متحد تا زمانی که شورای امنیت اقدام لازم برا ی حفظ صلح و امنیت بین‌المللی را به عمل آورد هیچ‌ یک از مقررات این منشور به حق ذاتی دفاع از خود، خواه فردی یا دسته جمعی لطمه‌ای وارد نخواهد کرد. اعضاء باید اقداماتی را که در اعمال این حق دفاع از خود به عمل می‌آورند فوراً به شورای امنیت گزارش دهند … .”

Read More
یادداشت صلح

یادداشت صلح شماره ۱۶: آموزش صلح ؛ راهی نو برای برون رفت از وضعیت نزاع و درگیری

دکتر سید مجتبی طاهری – با ورود به قرن بیست و یکم میلادی و قرن پانزدهم هجری شمسی ، صلح همچنان واژه قریب و در عین حال غریبی است . همه از صلح می گویند ، و همه صلح را گرامی می دارند . کم تر پیامبر ، فیلسوف و مصلحی را می توان یافت که از صلح سخن به میان نیاورده باشد . برای مثال در تورات ،  ” شالوم ” که به معنای صلح و معادل “سلام” در عربی است ، از اصول اساسی تورات است ، و یا سراسر کتاب انجیل از رفتار محبت آمیز ، حتی نسبت به دشمنان، سخن به میان آورده است . در قرآن کریم نیز بالغ بر ۱۸۰ بار واژه سلم و مشتقات آن به کار برده شده است . همچنین واژه چینی ” پینگ ” و واژه ژاپنی ” هیوا” در مکتب کنفوسیوسی و شینتوئیسم نیز بر صلح توأم با عدم خشونت و سازگاری متقابل اجتماعی دلالت دارند ، و بسیار هم مورد توجه می باشند .

Read More
یادداشت صلح

یادداشت صلح شماره ۱۵: سازمان ملل متحد و نقش آن در قوام صلح بین الملل

پدرام جهانشاهی – همواره میل به صلح و آزادی از اهداف هر انسان آزاده و صلح طلبی بوده است که در طول تاریخ می‌توان نمونه‌های بسیاری از آن را مشاهده کرد. در مقابل نیز، انسان‌هایی بوده‌اند که به دنبال امیال شرورانه خود، سعی در برهم زدن صلح و آرامش بین المللی داشته‌اند.

جامعه ملل نمونه‌ای از کوشش‌های صلح طلبانه بود که در سال ۱۹۲۰ پس از جنگ جهانی اول برای برپایی صلح پایدار میان کشورها و ملت ها، توسط افراد صلح طلب ایجاد شد. اما دیری نپایید که با هجوم نازی‌ها به لهستان و شعله ور شدن آتش جنگ جهانی دوم در سال ۱۹۳۹ ، این امید موسوم به صلح همگانی (جهانی) که در چارچوب جامعه ملل که هدف اصلی آن جلوگیری از جنگ بود محقق گشته بود، به سراب صلح و امید بدل شد. نقض بارز حقوق بشر، جنایت علیه بشریت و محدودسازی آرمان‌های حداقلی انسانی در این دوره، نتایجی بود که فعالین حوزه صلح را مات و مبهوت ساخت.

Read More
یادداشت صلح

یادداشت صلح شماره ۱۳: صلح پایدار در گرو شمشیر داموکلس

رامین نصیری – صلح واژه عجیبی است، چرا که برای رسیدن به آن باید خط بطلانی بر خود آن کشید. صلح هدفی است که ابزار رسیدن به آن در گرو عدم صلح است. باید جنگید و خون داد و کشت و کشته شد تا سرانجام به «صلح»، آنچه شاید هیچگاه پایدار نیست، رسید. صلح و آرامش هدف بزرگی است که نیازمند قدرتی فائق برای ایجاد و استمرار خود است؛ قدرتی برتر که منافعش در تضاد با صلح نباشد. این قدرت را می‌توان شمشیر داموکلس نامید. شمشیر داموکلس همواره بر سر پادشاه می‌باید تا او را از عاقبت تصمیمات خود همیشه آگاه سازد. بنابراین هیچ صلحی بدون جنگ اولیه به وجود نیامده است. این جنگ است که در نهایت منجر به صلح می‌شود. «جنگ از برای صلح» چه تراژدی غمگینی است!!!

Read More